همه چیز درباره اکسیژن خون و علائم کمبود آن در بدن
سطح اکسیژن خون ، مقدار اکسیژن در گردش خون است و گلبول های قرمز خون اکسیژن را از ریه ها به بقیه قسمت های بدن می رسانند . سطح اکسیژن خون یک فرد ، نشانگر چگونگی توزیع اکسیژن بدن از ریه ها به سلول ها است و این امر برای سلامتی انسان از اهمیت بالایی برخوردار است .
میزان اکسیژن خون چگونه اندازه گیری می شود ؟
کا رآمدترین روش برای کنترل سطح اکسیژن خون آزمایش اِی بی جی است و برای این آزمایش ، نمونه خون از شریان ها، معمولا از مچ دست گرفته می شود که این روش بسیار دقیق است اما ممکن است کمی درد داشته باشد .
همچنین به وسیله دستگاه کوچکی به اسم پالس اکسیمتر نیز می توان میزان اکسیژن خون را اندازه گیری کرد و این دستگاه که شبیه یک گیره کوچک است با قرار گرفتن بر روی انگشت اشاره ، میزان اکسیژن خون را به طور غیر مستقیم و با جذب نور از طریق نبض شخص اندازه می گیرد.
اگرچه آزمایش به وسیله دستگاه پالس اکسیمتر آسان تر، سریع تر و بدون درد است اما به اندازه آزمایش اِی بی جی دقیق نیست و این امر ممکن است تحت تاثیر عواملی مانند انگشتان کثیف ، لاک ناخن و گردش خون ضعیف در اندام ها باشد .
سطح نرمال اکسیژن خون
میزان اکسیژن طبیعی خون بین 75 تا 100 میلی متر جیوه متغیر است . میزان اکسیژن خون زیر 60 میلی متر جیوه کم است و بسته به تصمیم پزشک ، شخص به مکمل اکسیژن نیازمند است و وقتی میزان اکسیژن خون در مقایسه با سطح متوسط اکسیژن در یک فرد سالم پایین باشد ، می تواند نشانه ای از بیماری به نام هیپوکسمی باشد و این بدان معنی است که بدن در انتقال اکسیژن به تمام سلول ها ، بافت ها و اندام های خود مشکل دارد .
میزان نرمال اکسیژن خون
علائم کمبود اکسیژن خون و سطح پایین اکسیژن خون
- تنگی نفس
- سر درد
- بی قراری
- سرگیجه
- تنفس سریع و پی در پی
- درد قفسه سینه
- گیجی
- فشار خون بالا
- اختلالات در بینایی
- حس سر خوشی
- ضربان قلب بالا
علل کمبود اکسیژن خون
هیپوکسیمی یا کمبود اکسیژن خون ممکن است ناشی از موارد زیر باشد :
- کمبود اکسیژن در هوا
- عدم توانایی ریه ها در استنشاق و ارسال اکسیژن به تمام سلول ها و بافت ها
- عدم توانایی جریان خون در دریافت اکسیژن از ریه ها و انتقال آن به سلول های بدن
کمبود اکسیژن خون
بعضی بیماری ها و شرایط ممکن است در عوامل فوق نقش داشته باشند :
- آسم
- بیماری های قلبی و عروقی
- زندگی کردن در ارتفاعات
- کم خونی
- بیماری انسداد مزمن ریوی
- بیماری ریه بینا بینی
- نفخ
- سندروم حاد تنفسی
- ذات الریه
- انسداد شریانات ریه به دلیل لخته شدن خون
- فیبروز ریوی و یا زخم و آسیب به ریه ها
- وجود هوا و یا گاز در قفسه سینه که باعث ناتوانی ریه ها می شود
- وجود مایع اضافی در ریه ها
- ایست موقت تنفس در خواب
- مصرف برخی دارو های خاص ، از جمله برخی از مواد مخدر ها و مسکن ها
تاثیر بیماری بر کمبود اکسیژن خون
چه زمانی در کمبود اکسیژن خون به پزشک مراجعه شود ؟
- اگر شخص تنگی نفس شدید و ناگهانی را تجربه کند
- هنگام استراحت دچار تنگی نفس شود
- هنگام ورزش و یا فعالیت های بدنی دچار تنگی نفس شدیدی شود
- به طور ناگهانی و با احساس خفگی از خواب بپرد
- در ارتفاع زیاد ( بالاتر از 2400 متر) قرار بگیرد و با سرفه و ضربان قلب بالا دچار تنگی نفس شود لازم است به پزشک مراجعه شود .
خفگی ناگهانی در کمبود اکسیژن خون
درمان کمبود اکسیژن خون
درمان سطح پایین اکسیژن خون شامل دریافت اکسیژن اضافی است و این کار را می توان در خانه نیز انجام داد که به آن اکسیژن درمانی یا اِچ اُ تی نیز گفته می شود .
دستگاه های مختلفی برای اکسیژن درمانی وجود دارند و همچنین برای این بیماران داروهایی هم وجود دارند که نیازمند نسخه اند و همچنین افراد برای کاهش علائم تنگی نفس و بهبود سلامت عمومی و کیفیت زندگی خود باید اقداماتی نظیر موارد زیر انجام دهند :
- ترک سیگار
- ترک محل هایی که افراد در آنجا سیگار می کشند
- پیروی از یک رژیم غذایی سالم و سرشار از میوه و سبزیجات
- ورزش منظم
