چند سالی است موسیقی پاپ و نحوه فعالیت فعالان این عرصه با وجود تغییرات اساسی در نحوه تولید و نشر آثار، همچنین شیوه گسترده تبلیغات حقیقی و مجازی شکل و شمایل دیگری به خود گرفته است.
از سویی دیگر نادیده گرفتن ویژگیهای لازم برای خواننده شدن و افزایش بسیار تعداد علاقمندان، به طرز چشمگیری بر تعداد خوانندگان این عرصه افزوده است، با این وجود ستاره شدن و معروفیت و محبوبیت موضوعات دیگری هستند که به گذشت زمان نیاز دارند و مسیری یک شبه و یک روزه نیستند.
هرچند به طور معمول افراد بسیاری برای کسب شهرت و محبوبیت پا به وادی فعالیت میگذارند، اما از میان خیل عظیم تشنگان شهرت، تنها چند نفری به آسمان ستارگان پاپ میپیوندد و باقی موجسوارانی هستند که طی مدت زمانی کوتاه در دریای مواج زندگی مدرن امروز و زرق و برق کاذبِ شهرت غرق میشوند. آنها در کوتاهترین زمان پا به وادی فراموشی میگذارند و در زیر خروارها حاشیه و اتفاقی که خود رقم زدهاند، دفن میشوند.
باید یادآور شد شهرت و محبوبیت دو مقوله جدا هستند که دومی ویژگیهای والای هنرمند بودن را میطلبد که هرکسی واجد آن نیست. در گذشتهای نه چندان دور اینترنت واژهای نامفهوم بود و دنیای مجازی وهم و خیالی بود که معنایی نداشت. در آن دوران افراد برای کسب اعتبار و محبوبیت باید ریاضتها میکشیدند و شهرت و محبوبیت آرزویی نبود که هر فرد نالایق رویای آن را در سر بپروراند و با توسل به راهها و کارهای نامتعارف و به دور از عرف و گاه نامشروع، آن را محقق سازد.
شادمهر عقیلی چگونه به شهرت رسید؟
شادمهر عقیلی (نوازنده، خواننده و آهنگساز) جزو آن دسته از افرادی است که برای کسب اعتبار و شهرت ریاضت کشید و تلاش کرد. عقیلی صرفا خواننده نیست. او فعالیت موسیقاییاش را با نوازندگی آغاز کرد و با آلبوم بیکلام «بهار من» که در آن نقش تنظیمکننده و نوازنده سازهای ویلون، گیتار، پیانو و کیبورد را عهدهدار بود، به جامعه موسیقی معرفی شد و خود را از این طریق در دل علاقمندان موسیقی جا کرد.
آلبوم «بهار من» که جزو پرفروشترین آثار بیکلام ایران است، نزد اهالی موسیقی نیز اعتبار بسیاری برای شادمهر عقیلی به همراه داشت و قطعات آن تا سالها بعد از مهاجرت او از شبکههای صداوسیما پخش میشد.
عقیلی در هنرستان موسیقی که یکی از معتبرترین مکانهای آموزشی کشور است، تحصیل کرده است. او به اتفاق فواد حجازی (آهنگساز ایرانی) از هنرستان موسیقی به واحد موسیقی صداوسیما رفت و در همان مقطع بود که با خوانندگانی چون علیرضا عصار و خشایار اعتمادی آشنا شد و این رفاقتها، مسیر جدیتری را پیش رویش قرار داد. شادمهر، کمی بعد آلبوم «دهاتی» را منتشر کرد. این مجموعه با وجود اصلاحات بسیار از سوی ارشاد، بالاخره مجوز پخش گرفت و موج جدیدی را در موسیقی پاپ کشور رقم زد.
آلبوم «دهاتی» پس از انتشار بیش از دو و نیم میلیون نسخه فروش داشت و همچنان یکی از پرفروشترین آلبومهای موسیقی پاپ پس از انقلاب محسوب میشود. آلبومهای «مشق سکوت»، «نغمههای شرقی» آثار بیکلام دیگری بودند که پس از آلبوم پرحاشیه و موفق «دهاتی»، منتشر شدند.
شادمهر عقیلی اواخر دهه هفتاد با بازی در فیلم سینمایی «پر پرواز» ساخته خسرو معصومی بیش از پیش شهرت یافت تا آنجا که برخی از اهالی سینما و موسیقی او را ستاره بعدی سینمای ایران دانستند! موسیقی این اثر ساخته محمدرضا چراغعلی بود. این فیلم در زمان اکران (سال ۱۳۷۹) بسیار مورد توجه قرار گرفت و تنها بد اقبالیاش همزمانی اکران آن با فیلم «شوکران» ساخته بهروز افخمی با بازی هدیه تهرانی و فریبرز عربنیا بود که به عنوان پرفروشترین فیلم سال معرفی شد.
انتشار آلبوم «پر پرواز» با آهنگسازی محمدرضا چراغعلی و شادمهر عقیلی پس از اکران فیلم، موفقیتهای بیشتری را برای عقیلی به همراه داشت. معروفترین قطعهی این اثر «علامت سوال» یا «یه پنجره با یه قفس» است که با صدای شادمهر منتشر شد و آهنگساز و تنظیمکننده آن خودش بود.
شادمهر پس از انتشار چند آلبوم، قطعه معروف «گل یاس» را خواند که به حضرت فاطمه زهرا(س) تقدیم شده بود. این اتفاق، افراد مذهبی را نیز به شادمهر و آثارش علاقمند کرد و بر تعداد هوادارانش افزود.
عقیلی پس از بازی در فیلم «پر پرواز» در فیلم دیگری ساخته سعید سهیلی حضور یافت که «شب برهنه» نام داشت. او در این اثر سینمایی به عنوان بازیگر و آهنگساز حضور یافت، اما پیش از اکران آن در سال ۱۳۸۰ ایران را به مقصد کانادا ترک کرد و کمی بعد به آمریکا رفت. او یک سال بعد طی همکاری با یکی از کمپانیها در آمریکا، آلبوم «خیالی نیست» را منتشر کرد و «آدم فروش»، «پاپ کورن»، «تقدیر»، «طرفدار»، «تجربه کن» و «تصویر» آلبومهای رسمی دیگری هستند که طی دو دهه گذشته با صدا و آهنگسازی شادمهر عقیلی منتشر شدهاند. او علاوه بر تولید آلبومهای متعدد در زمینه ارائه تکآهنگ نیز فعال بوده و کم و بیش آثاری را ارائه کرده است.
اگر فعالیتهای آموزشی و غیرحرفهای شادمهر عقیلی که چند سالی زمان برده را درنظر نگیریم، میتوان گفت او نزدیک به سه دهه برای کسب شهرت و محبوبیت و کسب اعتبار نزد اهالی هنر زحمت کشیده است. تاثیر شادمهر بر ارتقای موسیقی پاپ تا به آنجا بوده که هنوز آهنگسازان و خوانندگان و نوازندگان همدورهاش با وجود گذشت سالها همچنان از او یاد میکنند و از تاثیرات مثبت او بر موسیقی پاپ میگویند. گرچه باید یادآور شد او نیز مانند هر خوانندهی دیگری در کارنامهاش آثار ضعیف و غیرقابل دفاع دارد.
افول یک ستاره!
اما شادمهر عقیلی با وجود زحمات و تلاش بسیار نتوانست جایگاه خود را نزد اهالی موسیقی و طرفدارانش حفظ کند تا آنجا که با ورود به عرصههای غیرمتعارف، مدتیست در باتلاق سایتهای شرطبندی فرو رفته است؛ بیآنکه اعتبار چندینساله و هواداران دو آتشه میلیونیاش را در نظر بگیرد!
عقیلی طی هفتههای گذشته در اقدامی عجیب، ریحانه پارسا (بازیگر تازهکار و پرحاشیهی ایرانی) را برای بازی در یکی از نماهنگهایش انتخاب کرد! به دلیل حواشی بسیارِ ریحانه پارسا، این اتفاق حیرتِ بسیارِ هوادارانش را در پی داشت. شادمهر با انتشارِ نماهنگ مذکور (که از کیفیت بسیار پایینی برخوردار است و اثری دمدستی محسوب میشود) در صفحهی اینستگرامش، طی چند روز بر تعداد فالورهایش افزود؛ اما درباره همکاریاش با ریحانه پارسا به سوالات بسیاری که توسط هواداران و طرفدارانش مطرح شده بود، پاسخ نداد و سکوت پیشه کرد!
دیری نپایید که دلیل همکاری شادمهر با ریحانه پارسا مشخص شد و همگان دانستند که او طی برنامه و نقشهای از پیش تعیین شده به همکاری با بازیگری سطح چندم و پرحاشیه پرداخته تا برای پروژهای بزرگتر که همان تبلیغ سایتهای شرطبندی است، بر تعداد فالوورهایش بیفزاید. و در نهایت عقیلی حاضر شد با انتشار نماهنگی پر زرق و برق و تبلیغاتی به جرگه کارچاق کنهای سایتهای شرطبندی بپیوندند، بیخبر از آنکه این اتفاق، اعتبار چندینساله او را در کمترین زمان ممکن زیر سوال خواهد برد. گویا عقیلی دچار فراموشی شده و یادش نیست که برخلاف بسیاری از خوانندگان سخیف خوان و پرحاشیه امروزی، برای رسیدن به جایگاهی که داشته، تلاش کرده و شهرت برایش یک شبه نبوده است! شاید او هرگز تصور نمیکرد که با واکنش تند هواداران دو آتشهاش مواجه شود. شادمهر عقیلی به این موضوع نیندیشید که شهرت و محبوبیت دو مقولهی متفاوت هستند. به هرحال عقیلی در نهایت شهرت را با محبوبیت معامله کرد. این اتفاق آن اندازه هواداران عقیلی را در شوک فرو برد که در پیامهای نصیحتگونه و گاه با الحان تند او را نکوهش قرار داده و اغلب از او خواستهاند مسیر اشتباه رفته را بازگردد، اما شادمهر بیاعتنا به نظرات دوستدارانش سکوت اختیار کرده و همچنان به تبلیغ سایتهای شرطبندی مشغول است.
ماجرای شاخهای اینستاگرام و ترویج سایتهای شرطبندی
در سالهای گذشته، کمی پس از آنکه اینستاگرام به یکی از سرگرمیهای معمول مردم تبدیل شد، سایتهای شرطبندی به مرور فعالیت خود را گسترش دادند، زیرا این فضای کاذب باعث خلق چهرههایی شد که حال آنها را با عنوان شاخهای اینستاگرامی میشناسیم. تنها بستر مناسب برای تبلیغ سایتهای شرطبندی اینستاگرام است و چه کسانی بهتر از چهرههای شناخته شده و معروف؟! اگر کمی به عقب بازگردیم خواهیم دید که شادمهر عقیلی اولین یا آخرین چهره معروف نیست که به جمع مبلغان سایتهای شرطبندی پیوسته. پیش از او نیز برخی دیگر از چهرههای اینستاگرامی و غیراینستاگرامی که در میان آنها ورزشکار و بازیگر و خواننده نیز وجود دارد، به جرگه بِتبازان پیوستهاند. حتی برخی از چهرههای تازه مهاجرت کرده که با طمع کسب درآمدهای کلان از ایران به ترکیه و دیگر کشورهای همجوار مهاجرت کردهاند، تا با برگزاری لایوها و انتشار عکس و فیلمها، به تبلیغ زندگی لاکچری و رویایی بپردازند و با اعتبار کاذبی که در دنیای مجازی کسب کردهاند هوادارانشان را به قمار و شرطبندی ترغیب کنند، به شمار این افراد اضافه شدهاند.
تور بزرگ «بِتبازان» و «باتلاق» سایتهای شرطبندی
سایتهای شرطبندی در سالهای اخیر به یکی از مشاغل معمول برخی از چهرههای شناختهشده تبدیل شده است. اساس سایتهای شرطبندی همان قمار است که در دین اسلام حرام دانسته شده و با قوانین و چهارچوبهای جمهوری اسلامی و کشور منافات دارد. به همین دلیل است که دامنهی این سایتها از کشورهایی چون ترکیه و ارمنستان مدیریت میشوند. البته از آنجا که این نوع فعالیتها جنبهی رسمی ندارند، هنوز آماری درباره آنها ارائه نشده، اما طبق گفتهها و شنیدهها میتوان گفت تعداد این سایتها بیش از حد تصور و بالغ دویست و پنجاه دامنه است!
این سایتها که رویشی قارچگونه دارند، برای مقابله با فیلترینگ و جلوگیری از مسدود شدن، مدام با دامنههای جدید به فعالیت ادامه میدهند. در اینگونه سایتها، صرفا مسابقات و رقابتهای ورزشی و غیر ورزشی مدنظر نیست. سایتهای شرطبندی در صفحات خود کازینوهایی مجازی تعبیه کردهاند تا فضای واقعی را برای کاربران شبیهسازی کنند و این نیز بخش دیگری است که موسسان و مدیران سایتهای مذکور از آن به عنوان حربهای برای کسب درآمدهای کلان استفاده میکنند. باید یادآور شد سایتهای شرطبندی که با توسل به چهرههای شاخص و سلبریتیهای مجازی و گاه واقعی تبلیغ میشوند و کسب درآمد میکنند، ساز و کار ساده مالی ندارند و به گفته برخی از کارشناسان و مسئولان ابزاری هستند برای پولشویی راحتتر! چراکه اغلب آنها با حسابهای اجارهای اداره میشوند و اینگونه است که پولهای کلان و میلیاردی با این شیوه به راحتی قابل جابجایی و انتقال خواهند بود. صاحبان سایتها گاه با اجاره شماره حسابهای فعال در داخل ایران مبالغ مورد نظر را از کاربران فریب خورده دریافت میکنند و کمی بعد مبلغ کلان به دست آمده را به حسابهای امن دیگر منتقل میکنند.
اتفاق بدتر اینکه این سایتها هیچ آدرس مشخصی ندارند و همین موضوع دست عوامل را برای دور زدن کاربران بازمیگذارد. تنها شناسه سایتهای شرطبندی یک لینک است و آنها میتوانند براحتی کاربر (بخوانید قربانی) مورد نظر را حذف یا مسدود کنند. شخصی که به حساب صاحبان سایت مبلغ بالایی واریز کرده، در واقع پول خود را دو دستی تقدیم سارقان کرده است. همچنین، کاربری که ظاهرا در شرطبندی برنده شده نیز به راحتی قابل حذف یا مسدود شدن است.
با وجود آنکه چهرهی مبلغان سایتهای شرطبندی برای مخاطبان و کاربران شناخته شده، اما هنوز معلوم نیست چه کسانی موسسان و مهرههای اصلی این ماجرا هستند. موضوع مسلم این است که شادمهر عقیلی آخرین قربانی و ستاره افول کرده ایرانی نخواهد بود و پس از او باید منتظر ظهور بتبازان دیگری در عرصههای مختلف ازجمله هنر باشیم که با فریب هوادارانشان زندگی آنچنانی بهم بزنند و محبوبیت را با شهرت معاوضه کنند. اما در این میان، اتفاق امیدبخشی که شاید به فعالیت این افراد پایان دهد، آگاهی عموم مردم و کاربرانی است که از ساز و کار فعالیت سایتهای شرطبندی باخبر شدهاند.
بیشک اگر عموم مردم از سایتهای شرطبندی و ثبتنام در آنها استقبال نکنند، شاخهای مجازی نیز دست از تبلیغات دروغین خواهند کشید و مهرههای اصلی نیز در رسیدن به اهداف پلید و طمعکارانه خود ناکام خواهند ماند؛ لذا تنها راه جلوگیری از فعالیت و گسترش سایتهای شرطبندی اطلاعرسانی عمومی است که طبیعتا باید توسط مسئولان و رسانهها صورت گیرد.