خورش فسنجان یکی از خورشهای بسیار محبوب در میان ایرانیان است که با روشهای متنوعی درست می شود، اما مواد اولیه این خورش پرطرفدار در بیشتر دستورها سینه یا ران مرغ، مغز گرد، رب انار، پیاز، شکر، زعفران دم کرده، نمک و فلفل سیاه، زردچوبه و کمی روغن مایع است.
جالب اینجاست پخت فسنجان از زمانهای دور بین ایرانیان باب بود. فسنجان به ویژه در زمان قاجار غذایی اعیانی و شاهانه به حساب میآمد و بیشتر بر سفره درباریان و خانوادههای متمول این غذا جای داشت.
فسنجان از غذاهای مورد علاقه ناصرالدین شاه قاجار هم بود و هر آشپزی که در دربار مشغول بود باید این غذای محبوب شاه را به خوبی میپخت؛ البته در آن زمان به فسنجان «فُسوجَن» میگفتند. متین الدوله، یکی از درباریان شاه درآن دوران، در یادداشتهای تاریخیاش آمده است: «یک روز از نزدیک اتاق دارالشورا رد میشدم. شاه و پیرامونیانش سرگرم حرف زدن بودند. کنجکاو شدم و گوش کردم. شنیدم صحبت از فسنجان و قورمه سبزی بود و این که کدامیک لذیذتر است و چگونه میتوان آنها را خوب پخت».
در کتاب «سفره اطعمه» هم که تألیف میرزا علی اکبر خان کاشانی، آشپز مخصوص ناصرالدین شاه قاجار است به چندین گونه خورش فسنجان اشاره میکند. در برخی از آنها جای گردو و بادام از لوبیای پخته، میوه به یا هویج استفاده میشد.
البته استفاده از بادام گویا در دورههای قبلتر از قاجار نیز در ترکیب مواد اولیه فسنجان مرسوم بوده است؛ به طوری که در رسـالۀ نوراللٰه - آشپزبـاشی دربـار شـاه اسماعیل صفوی - به خوراکی به نام «بقلمه یا بوقلمهپلاو» اشاره شده است. این خوراک از ترکیب ناردانه، مغز گردو، بادام، رب انار، مویز سیاه و کوفتهریزه تهیه میشد؛ این مواد اولیه نشان میدهد که دستور همان فسنجان امروزی ما است.