دکتر محمدمهدی مجاهدیان در گفت‌وگو با خبرنگاربا بیان اینکه فهرست دارویی کشور در دولت قبل به بهانه اینکه بودجه دارویی کشور محدود است و نمی‌خواهیم دچار کمبود دارو شویم به مدت حدود سه سال بسته بود؛ اظهار کرد: بسته بودن فهرست دارویی کشور مشکلات زیادی را برای بیماران و صنعت داروسازی کشور ایجاد کرده بود. دسترسی بیماران به داروهای جدید برای درمان که در دنیا مورد تأیید قرار گرفته‌اند، به دلیل بسته بودن فهرست دارویی کشور محدود شده بود و از آنجا که طبق قانون، تجویز داروهای خارج از فهرست دارویی کشور ممنوع است؛ این مسئله تجویز این داروها را تحت‌الشعاع قرار داده بود.
خبر فوری : زمان واریز افزایش حقوق کارمندان اعلام شد
وقتی مهدی طارمی ستاره گرانقیمت ایرانی با پورتو به توافق نرسید / تغییر کردن مقصد مهدی طارمی به سمت این کشور معروف
معایب بسته بودن فهرست دارویی برای بیماران
وی افزود: بسته بودن فهرست دارویی باعث شده بود بیماران مبتلا به سرطان یا بیماری‌های صعب‌العلاج، برخی از داروهای خود را از بازار سیاه دارو تهیه می‌کردند و این داروها علاوه بر آن که به هیچ عنوان قابل اعتماد و دارای کیفیت قابل قبول نیستند، بعضاً چند برابر قیمت معمول دارو، برای بیماران هزینه‌بر بودند.
تأثیر باز شدن فهرست دارویی بر صنعت داروسازی
وی ادامه داد: بسته بودن فهرست دارویی کشور بر صنعت داروسازی کشور نیز تأثیرات منفی برجا گذاشته بود زیرا پویایی صنعت داروسازی مربوط به تحقیق و توسعه در این صنعت است و وقتی فهرست دارویی بسته باشد و امکان اضافه شدن مولکول‌های جدید دارویی به آن میسر نباشد؛ عملاً امکان تحقیق و توسعه در شرکت‌های داروسازی وجود ندارد. البته این موضوع در سال‌های اخیر باعث شده برخی از شرکت‌های داروسازی تولیدی برای آن که بتوانند داروهای جدید خود را تولید کنند؛ از سازمان غذا و دارو مجوز «تولید دارو به شرط صادرات» را اخذ کنند که این داروهای جدید تولید شده در کشور، تنها به صورت مکانیسم داروهای تک‌نسخه‌ای که مکانیسمی زمانبر و محدود است، قابل تحویل به بیماران است.
مجاهدیان گفت: خوشبختانه در دولت جدید، فهرست دارویی کشور باز شد و تاکنون چهار جلسه "کارگروه بررسی و تدوین فهرست دارویی کشور" تشکیل شده است؛ در سه جلسه قبلی، 21 مولکول جدید وارد فهرست دارویی کشور شدند و در آخرین جلسه این کارگروه در 20 مهرماه سال جاری نیز، 9 مولکول دارویی جدید دیگر نیز وارد این فهرست شدند و در دولت جدید مجموعاً حدود 30 مولکول جدید دارویی به فهرست دارویی کشور اضافه شده است.
دبیر کارگروه بررسی و تدوین فهرست دارویی کشور درباره اهمیت ورود داروهای جدید به فهرست دارویی کشور بیان کرد: سیاستگذاران حوزه دارو باید چهار نکته کلیدی شامل ایجاد فراهمی دارو، در دسترس بودن آن، قیمت مناسب داشتن و کیفیت دارو را برای دسترسی مناسب بیماران به دارو، مدنظر قرار دهند. ورود داروهای جدید به فهرست دارویی باعث می‌شود هر چهار عامل بهبود پیدا کند.
وی توضیح داد: وقتی دارویی وارد فهرست دارویی کشور می‌شود فراهمی آن افزایش می‌یابد؛ چرا که داروها پس از ورود به فهرست دارویی کشور امکان واردات یا تولید انبوه را خواهند داشت. همچنین توزیع داروهایی که وارد فهرست می‌شوند تسهیل می‌شود؛ وقتی فهرست دارویی کشور بسته باشد؛ داروهای جدید یا به صورت قاچاق از مبادی غیررسمی وارد کشور می‌شوند و به دست بیماران می‌رسند و یا به صورت تک‌نسخه‌ای در اختیار بیمار قرار می‌گیرند و توزیع آنها محدود به چند داروخانه در شهر تهران می‌شود اما وقتی دارو در فهرست دارویی موجود باشد، پس از تولید و یا واردات، مجوز توزیع در سطح داروخانه‌های کشور را خواهد داشت. از نظر قیمت‌گذاری نیز داروهایی که در فهرست دارویی هستند قابلیت بیمه شدن را خواهند داشت بنابراین باز شدن فهرست دارویی کشور و ورود داروهای جدید به آن، باعث فعال شدن فرآیندهای حمایتی قیمتی مانند بیمه شدن داروها و همچنین کاهش قیمت دارو به واسطه افزایش حجم تولید یا واردات داروها خواهد شد.
مجاهدیان ادامه داد: وقتی دارو وارد فهرست دارویی شود، پس از تولید و یا واردات به صورت رسمی، از نظر انجام کنترل‌های کیفیت، تامین از منابع معتبر، بررسی فرآیندهای حمل و نقل و ... مورد نظارت سازمان غذا و دارو قرار می‌گیرد و بنابراین کیفیت داروهای مصرفی بیماران نیز بهبود می‌یابد.
کدام مولکول‌ها وارد فهرست دارویی شدند؟
وی با بیان اینکه داروهای جدید واردشده به فهرست دارویی کشور عمدتاً برای درمان بیماری‌های صعب‌العلاج و سرطانی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ خاطرنشان کرد: مولکول‌های جدید دارویی که وارد فهرست شده‌اند شامل داروی دورنیز آلفا (Dornase alfa) برای بیماران مبتلا به سیستیک فیبروزیس که سال‌هاست منتظر ورود این دارو به فهرست دارویی کشور هستند، داروی ایبروتینیب (Ibrutinib) و داروی Trastuzumab Emtansine برای بیماران سرطانی، داروی آمورولفین و اپرمیلاست برای بیماری‌های پوستی، دو انسولین شامل Insulin Degludec/Aspart و Insulin Glargine/Lixisenatide، داروی اوستکینومب (Ustekinumab) برای بیماری کرون و داروی Budesonide/formetrol/Glycopyrrolate برای بیماری‌های تنفسی است.
به گفته وی، درخواست برای تولید داخلی پنج مورد از این 9 مولکولی که به تازگی وارد فهرست شده‌اند در حال حاضر وجود دارد و ممکن است تعداد درخواست‌ها برای تولید داخل سایر داروها نیز افزایش یابد.
بازشدن فهرست دارویی باعث تحمیل هزینه‌های جدید به دولت می‌شود؟
دبیر کارگروه بررسی و تدوین فهرست دارویی کشور در پاسخ به این سؤال که «آیا باز شدن فهرست دارویی کشور منجر به تحمیل هزینه‌های اضافی به دولت می‌شود؟» تصریح کرد: برای پاسخ به این سؤال باید به دو نکته توجه داشت؛ اول آن که طبق قانون اساسی متولی سلامت مردم، دولت و وزارت بهداشت هستند و نمی‌توان بیماران را از درمان‌های جدید محروم کرد و اگر داروهای جدیدی وارد فهرست نشود بیماران ممکن است دارو را از روش‌های ناامن و با قیمت‌های بسیار بالاتر تهیه کنند که پرداخت از جیب بیماران و هزینه‌های کمرشکن را افزایش خواهد داد؛ دوم آن که داروهای جدیدی که وارد فهرست دارویی می‌شوند اکثراً جایگزین داروهای قدیمی می‌شوند و به عبارت دیگر، هزینه درمان با داروهای قدیمی حذف و هزینه‌ی داروهای جدید جایگزین آنها می‌شود. ضمن اینکه مطالعات اثر بودجه‌ای نیز برای ورود داروهای جدید به فهرست دارویی کشور انجام می‌شود.
