روش صحیح رفتار و برخورد با کسی که قصد خودکشی دارد
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی آمریکا سالانه حدود یک میلیون نفر از مردم بر اثر خودکشی جان خود را از دست می دهند.
چه چیزی باعث می شود که افراد دست به خودکشی بزنند؟
برای کسانی که گرفتار افسردگی و ناامیدی نیستند، درک این مساله دشوار است که چه موضوعی منجر به اقدام به خودکشی در افراد می شود؟ شاید آنها به قدری درد و مشکل دارند که هیچ گزینه دیگری را نمی توانند انتخاب کنند.
فرد ناامید خودکشی را راهی برای رهایی از رنج ها و گرفتاری هایش می پندارد. این شخص با ناامیدی و بیزاری که از دیگران دارد هیچ راهی بهتر از مرگ را برای به آرامش رسیدن نمی داند.
تصورات نادرست رایج درباره خودکشی و واقعیت این تصورات
تصور نادرست:
افرادی که درباره خودکشی صحبت می کنند، واقعا این کار را انجام نمی دهند.
واقعیت:
تقریبا هر کسی که قصد خودکشی دارد تلاش می کند یک سرنخ یا هشدار بدهد. حتی اشاره های غیر مستقیم به مرگ و یا خودکشی را نادیده نگیرید. اظهاراتی مانند "وقتی من رفتم شما متاسف می شوید ."
تصور نادرست:
هر کسی که قصد خودکشی دارد دیوانه است.
واقعیت:
اغلب افرادی که اقدام به خودکشی می کنند روانی یا دیوانه نیستند. آن ها ناراحت، افسرده و ناامید هستند، اما پریشانی و ناراحتی شدید لزوما از نشانه های بیماری روانی نیستند.
تصور نادرست:
اگر کسی تصمیم به خودکشی بگیرد، هیچ چیز نمی تواند مانع او شود.
واقعیت:
حتی یک فرد بسیار افسرده احساسات متفاوتی در رابطه با مرگ و زندگی دارد .آنها خواهان مرگ نیستند فقط می خواهند مشکلات خود را خاتمه دهند.
تصور نادرست:
افرادی که با خودکشی می میرند، افرادی هستند که کمک نمی خواهند.
واقعیت:
بسیاری از افراد قبل از تلاش برای خودکشی به دنبال کمک هستند، مطالعات نشان می دهد که بیش از 50 درصد از قربانیان خودکشی در شش ماه قبل از مرگشان به دنبال کمک پزشکی بوده اند.
تصور نادرست:
صحبت درباره خودکشی ممکن است به کسی این ایده را بدهد.
واقعیت:
شما با صحبت کردن درباره خودکشی ، به کسی ایده نمی دهید. بلکه با صحبت کردن آزادانه و صادقانه در مورد افکار و احساسات خودکشی می توانید به نجات زندگی یک فرد کمک می کنید.
علائم و هشدارهای خودکشی:
بسیاری از افراد که قصد خودکشی دارند هشدار یا علائمی را از خود نشان می دهند. بهترین راه برای جلوگیری از خودکشی این است که علائم هشدار را تشخیص داده و به آن واکنش نشان دهید. اگر بدانید که یکی از دوستان یا اعضای خانواده قصد خودکشی دارد، می توانید با اشاره به راه های جایگزین، از خودکشی او جلوگیری کرده و توجه خود را به آن شخص نشان دهید.
علائم اصلی هشدار برای خودکشی شامل صحبت کردن در مورد کشتن و یا آسیب زدن به خود، صحبت کردن یا نوشتن چیزهای زیادی در مورد مرگ و یا مردن، و جستجوی چیزهایی است که می تواند در یک اقدام انتحاری مانند سلاح و دارو مورد استفاده قرار گیرد.
برخی از هشدارها خطرناک تر این است که فرد اختلالی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی یا سابقه خانوادگی خودکشی داشته باشد و قبلا دست به خودکشی زده باشد.
یک نشانه بسیار خطرناک که منجر به خودکشی می شود ناامیدی است. مطالعات نشان داده اند افرادی که احساس ناامیدی می کنند ممکن است با صحبت در مورد احساسات غیرقابل تحمل، آینده تاریک را پیش بینی کنند.
نشانه های دیگری که به خودکشی اشاره می کنند، نوسانات روحی دراماتیک و یا تغییرات شخصیت ناگهانی است. یک فرد ممکن است علاقه خود به فعالیت های روزمره را از دست بدهد، به ظاهر خود بی توجهی کند، یا تغییرات زیادی در خوردن و یا خوابیدن او مشاهده شود.
پیشگیری از خودکشی اطرافیانتان
نکته اول؛ پیش گیری از خودکشی:
با فردی که نگران او هستید صحبت کنید و علائم و هشدارها را در او بیابید تا بهتر بتوانید به او کمک کنید. اما چنانچه در این بخش از نمناکعنوان شده است ممکن است برای شما سوال ایجاد شود، آیا صحبت کردن با او کار درستی است ؟اگر فرد عصبانی شود چه ؟
در چنین شرایطی، طبیعی است که احساس ناراحتی یا ترس داشته باشید، زیرا هر کسی که درباره خودکشی حرف می زند یا علائم هشدار دهنده دیگری را نشان می دهد، نیازمند کمک فوری است.
صحبت کردن با یکی از دوستان یا اعضای خانواده در مورد افکار و احساسات خودکشی می تواند برای هر کسی بسیار دشوار باشد. اما اگر مطمئن نیستید که کسی قصد خودکشی دارد ،بهترین راه این است که بااو صحبت کنید. شما با دادن فرصت برای ابراز احساسات او را از تنهایی و افکار منفی دور می کنید که ممکن فرد را از خودکشی بازدارد.
راه هایی برای شروع یک مکالمه درباره خودکشی:
- " من اخیرا در مورد شما نگران بودم."
- " به تازگی متوجه تفاوت هایی در شما شدم و در این فکر بودم که عامل این تفاوت ها چیست ؟"
سوالاتی که می توانید بپرسید:
- چه زمانی این احساس شروع شد؟ "
- "آیا اتفاقی افتاده است که شما این احساس را دارید؟"
- "حالا چطور می توانم حمایتت کنم؟"
- آیا به این فکر کرده اید که از کسی کمک بگیرید؟ "
چیزی که می توانید بگویید این است که:
- " شما در این شرایط تنها نیستیدو من برای کمک به شما اینجا هستم."
- " ممکن است اکنون باور نکنید، اما احساس شما تغییر خواهد کرد."
- " من نمی توانم دقیقا احساس شما را درک کنم ، اما شما برای من اهمیت دارید و می خواهم کمکتان کنم."
- " زمانی که می خواهید تسلیم شوید، به خودتان بگویید که فقط یک روز، ساعت، دقیقه، بیشتر صبر کنید.
زمانی که با فردی که تصمیم خودکشی دارد صحبت می کنید:
خودتان باشید:
اجازه دهید که فرد بداند مراقب او هستید و تنها نیست. استفاده از کلمات درست مهمتر از نشان دادن نگرانی شما است.
گوش کنید :
مهم نیست که مکالمات چقدر منفی به نظر برسد، بگذارید دوست شما احساسات خود را تخلیه کند.
دلسوز باشید و قضاوت نکنید :
فردی که قصد خودکشی دارد،با صحبت کردن در مورد احساسات خود کار درستی انجام می دهد، مهم نیست که شنیدن آن چقدر دشوار باشد.
به او امید دهید :
اطمینان خاطر داشته باشید که عشق ورزیدن با توجه به اینکه خودکشی احساسی موقتی است به آرامش فرد کمک می کند. با این اقدام فرد پی می برد چقدر برای شما مهم است.
شخص را جدی بگیرید :
اگر فردی که قصد خودکشی دارد می گوید، "من خیلی افسرده هستم، نمی توانم ادامه دهم" ،با آن فرد صحبت کنید که آیا فکر خودکشی دارد یانه ؟ به آنها اجازه دهید ناراحتی خود را بیان کنند نه اینکه آن را در دل و فکر خود مثل بار اضافی حمل کنند.
اما از گفتن جملات زیر اجتناب کنید :
از بحث کردن با افرادی که قصد خودکشی دارند خودداری کنید :
گفتن جملاتی مانند "شما خیلی چیزها برای زندگی کردن دارید"،" خودکشی به خانواده شما آسیب می رساند" و سخنرانی در مورد ارزش زندگی، یا بحث بر سر این که خودکشی اشتباه است و باید از بیان آن ها اجتناب کنید.
قول رازداری به این افراد ندهید :
زندگی یک انسان در خطر است و ممکن است نیاز به مشورت با یک متخصص سلامت روانی وجود داشته باشد تا فرد را از اقدام به خودکشی، ایمن نگه دارید. بنابراین به فرد قول رازداری ندهید زیراممکن است نتوانید به قول خود عمل کنید.
برای حل مشکلات او راه حل پیشنهاد ندهید :
مشاوره دادن بدون در نظر گرفتن زمان و مکان مناسب، وادار کردن آنها به بیان احساساتشان و یا نصیحت کردن در شرایط خودکشی توصیه نمی شود.
خود را سرزنش نکنید :
شما نمی توانید افسردگی فرد را درمان کنید. مسئولیت خوشحالی و ناراحتی هر فرد با خودش است.
نکته دوم؛ واکنش سریع به یک بحران:
اگر یکی از دوستان یا اعضای خانواده به شما بگوید که درباره مرگ یا خودکشی فکر می کند، ارزیابی سریع شرایطی که فرد در آن قرار دارد، مهم است. کسانی که در بالاترین خطر برای ارتکاب به خودکشی در آینده نزدیک هستند، یک برنامه انتحاری خاص دارند، یعنی ابزار و زمان مشخص برای انجام این طرح دارند.
سوالات زیرا می توانند به شما در ارزیابی خطر خودکشی کمک کند:
- آیا برای خودکشی، نقشه ای دارید؟
- آیا ابزاری مانند قرص، تفنگ و غیره برای انجام برنامه خود دارید ؟
- می دانید چه زمانی این کار را انجام دهید؟
نکته سوم؛ پیشنهاد کمک و پشتیبانی:
اگر یکی از دوستان یا اعضای خانواده قصد خودکشی دارد، بهترین راه برای کمک، گوش دادن و همدلی کردن با او است. بگذارید فرد بداند که تنها نیست و به او اهمیت می دهید. با این حال، مسئولیت بهبود آنها را بر عهده نگیرید. شما می توانید از این افراد پشتیبانی کنید، اما نمی توانید مشکلات آنها را بهبود بخشید.
کمک کردن به فردی که قصد خودکشی دارد شجاعت زیادی می خواهد. زمان کمک به اینگونه افراد، مراقبت از خودتان را فراموش نکنید.فردی مورد اعتماد پیدا کنید مانند دوست ، یک عضو از خانواده یا مشاور و در مورد ناراحتی و احساس خود صحبت کنید.
برای کمک به فردی که قصد خودکشی دارد موارد زیر را در نظر بگیرید:
با افراد متخصص مشورت کنید:
مواردی که برای کمک به این افراد گفته شد را به خوبی انجام دهید تا بتوانید به آنها کمک کنید . همچنین آنها را برای مراجعه به مشاور و صحبت با او تشویق نمائید.
مراحل درمان او را پیگیری کنید :
اگر پزشک برای این فرد دارو تجویز کرد، مطمئن شوید که داروها را طبق دستور مصرف می کند. از عوارض احتمالی استفاده از این داروها آگاه باشید و در صورت بدتر شدن وضعیت فرد، به پزشک اطلاع دهید. اغلب اوقات پیدا کردن دارو و یا درمان مناسب به زمان نیاز دارد.
فعال باشید :
افرادی که قصد خود کشی دارند، اغلب کمک اطرافیان را باور نمی کنند، بنابراین باید در ارائه کمک فعال تر باشید و صبر نکنید که فرد از شما درخواست کمک کند.
این افراد را تشویق کنید تا تغییرات مثبت در زندگی خود ایجاد کنند مثل:
داشتن رژیم غذایی مناسب، خواب کافی، بیرون رفتن در آفتاب و یا گردش در طبیعت حداقل 30 دقیقه در روز. همچنین ورزش کردن بسیار اهمیت دارد، زیرا اندورفین را آزاد می کند، استرس را تسکین می دهد و سلامتی عاطفی را بهبود می بخشد.
یک برنامه ایمن تهیه کنید:
به فرد کمک کنید از وسایل و شرایطی که در طی بحران انتحاری از آن استفاده می کرده است، دوری کند. ابزارهای بالقوه خودکشی مانند قرص، چاقو، تیغ یا سلاح گرم را از دسترس او دور کنید.
به حمایت خود تا مدت ها ادامه دهید:
حتی بعد از اینکه بحران خودکشی به سرعت از بین رفت، با فرد در تماس باشید و او را رها نکنید. حمایت شما برای اطمینان از اینکه فرد در مسیر بهبودی باقی بماند، حیاتی است.
عوامل خطر:
طبق گزارشات حداقل 90 درصد از تمام افرادی که خودکشی کرده اند از یک یا چند اختلال ذهنی مانند افسردگی، اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی و یا اعتیاد رنج می بردند. افسردگی نقش بزرگی در خودکشی دارد.
عوامل رایج خودکشی عبارتند از:
- بیماری روانی، اعتیاد به مواد مخدر
- اقدام به خودکشی در گذشته، داشتن سابقه خانوادگی به خودکشی
- بیماری یا درد های مزمن، یک حادثه استرس زا
- انزوای اجتماعی و تنهایی
خودکشی در نوجوانان و بزرگسالان :
علاوه بر عوامل خطر عمومی خودکشی، نوجوانان و افراد بزرگسال در معرض خطر خودکشی بالاتری قرار دارند. خودکشی نوجوانان یک مشکل جدی و رو به افزایش است .زیرا نوجوانان فشار زیادی را تحمل می کنند که می تواند برای آنها استرس زا باشد و برای برخی موجب خود کشی می شود. افسردگی یکی از عوامل خطرناک برای خودکشی نوجوان است.
عوامل خطر خودکشی نوجوانان عبارتند از:
- سو استفاده در دوران دوران کودکی
- اتفاقات روانی
- فقدان پشتیبانی
- در دسترس بودن سلاح
- محیط اجتماعی یا مدرسه نامناسب
- قرار گرفتن در معرض خودکشی نوجوانان دیگر
- علائم هشدار در نوجوانان:
- تغییر عادات غذایی و خواب
- دوری از دوستان، خانواده و فعالیت های قبل
- رفتارهای خشن یا سرکش، قلدری، فرار
- مصرف مواد مخدر
- بی توجهی غیر معمول به ظاهر شخصی
- خستگی مداوم، دشواری در تمرکز، یا کاهش سطح کیفیت در تکالیف مدرسه
- شکایات مکرر در مورد علائم فیزیکی، مانند معده درد، سردردو یا خستگی
- رد کردن هدیه و پاداش
خودکشی در افراد سالخورده :
بالاترین میزان خودکشی در میان افراد 65 سال و بالاتر رخ می دهد. یکی از عوامل موثر، افسردگی در افراد مسن است که تشخیص داده نشده و درمان نشده اند.
عوامل خطر خودکشی در افراد مسن شامل موارد زیر است :
- از دست دادن همسر، انزوا و تنهایی،
- بیماری جسمی، معلولیت یا درد
- تغییرات مهم در زندگی مانند بازنشستگی یا از دست دادن استقلال
- از دست دادن هدف
علائم هشدار در بزرگسالان :
- مطالعه در مورد مرگ و خودکشی
- تغییرات در الگوهای خواب
- مصرف مواد مخدر
- غفلت در پیروی از دستورات پزشکی
- علاقه ناگهانی به سلاح گرم
- دوری از دوستان، خانواده و فعالیت های اجتماعی