جو بایدن ۱۳ سال پیش درباره ایران چه‌گفت؟
جو بایدن در سال ۲۰۰۷ گفت‌وگویی با روزنامه جام‌جم داشته که حاوی نکات مهمی است. حرف‌های ۱۳ سال قبل او را با مواضع اخیرش مقایسه کرده‌ایم.
سرانجام انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر در آمریکا با همه حواشی و پس‌لرزه‌هایش برگزار شد. پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تقریبا قطعی شده‌است، هرچند ترامپ و برخی سناتور‌های جمهوریخواه هنوز نتیجه انتخابات را نپذیرفته‌اند.
اما بسیاری از سیاستمداران دو حزب جمهوریخواه نیز خود را برای ریاست جمهوری بایدن در بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ آماده می‌کنند. جو بایدن در ۸۶/۶/۵ و زمانی که در مسند ریاست شورای روابط خارجی آمریکا قرار داشت، گفت‌وگویی با روزنامه جام جم صورت داده بود.
در آن زمان، بایدن خود را برای حضور در انتخابات درون‌حزبی دموکرات‌ها آماده می‌کرد. وی امیدوار بود سال ۲۰۰۸ رئیس‌جمهوری آمریکا شود، اما درنهایت این جایگاه به اوباما رسید و بایدن از آن زمان تا پایان سال ۲۰۱۶ در کسوت معاونت وی در کاخ سفید ایفای نقش کرد. مرور مواضع بایدن در آن زمان (مصاحبه سال ۱۳۸۶ با روزنامه جام جم) و مواضع رسمی امروز وی در قبال ایران، پرونده هسته‌ای و... که در مصاحبه اخیر خود با روزنامه نیویورک تایمز مطرح کرده است جالب توجه خواهد بود.
گزیده‌ای از مصاحبه بایدن با روزنامه جام‌جم در سال ۲۰۰۷من رئیس‌جمهور آینده آمریکا هستممن به شما می‌گویم که برای ماه‌های آینده برنامه دارم و این رک بودن و صراحت کلام هم مشخصه جو بایدن، رئیس جمهور آینده آمریکاست.
مردم آمریکا از ما نمی‌خواهند به سمت جمهوریخواهان برویم و همان کار‌ها را تکرار کنیم. امروز همه به این فکر رسیده‌ایم که سربازان ما به‌زور سلاح نمی‌توانند دموکراسی را نه برای عراق، بلکه برای هیچ کشوری به ارمغان بیاورند.
مردم عراق خودشان باید دموکراسی را برقرار کنند و این تا زمانی که رهبران عراق با یکدیگر مصالحه و دوستی نکنند، مقدور نخواهد بود. تا زمانی که برای خروج نیروهای‌مان از عراق ضرب‌الاجلی تعیین نکنیم، رهبران عراق اقدامی نخواهند کرد.
گزینه نظامی ادامه و یک مکمل برای دیپلماسی است. ازاین‌رو ما هیچ‌وقت گزینه نظامی را از روی میز برنمی‌داریم. ما می‌گوییم در برنامه هسته‌ای ایران باید هزینه‌های دستیابی ایران به فناوری هسته‌ای را با موضع واحد کشور‌های جامعه جهانی و تنگ‌تر کردن تحریم‌ها بالا برد. بدیهی است در کنار تحریم‌های سیاسی و اقتصادی از مذاکره و دیپلماسی هم حمایت می‌کنیم تا اعتماد ما نسبت به گذشته ابهام‌آلود برنامه هسته‌ای ایران بیشتر شود.
در گزارش مرکز مطالعات راهبردی کمیته اطلاعاتی سنا آمده است که رشد مسلمانان در اروپا و آمریکا افزایش‌یافته‌است. این مساله نگرانی‌هایی برای ما ایجاد کرده‌است.
اگرچه استفاده از اهرم تحریم‌های نفتی برای محدود کردن فعالیت‌های خصمانه ایران در منطقه همچنین اجبار تهران به بازگشت به میز مذاکرات ضروری است، اما منافع کلان آمریکا در حال حاضر حکم می‌کند که برنامه‌های هسته‌ای ایران دوباره تحت کنترل و بازرسی کامل درآید. از نظر آنها، توسعه سلاح هسته‌ای توسط ایران تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی ایالات‌متحده و برنامه جهانی کنترل سلاح هسته‌ای است. درباره موشک‌های دقیق و همه چیز‌های دیگری که منطقه را بی‌ثبات می‌کند حرف‌های زیادی زده می‌شود، اما واقعیت این است که بهترین راه برای رسیدن به ثبات در منطقه، مقابله با برنامه هسته‌ای است.
ما باید در برابر ایران طوری عمل کنیم که خود را در سطح بین‌المللی منزوی نکنیم و به همکاری کشور‌های دیگر در این زمینه لطمه نزنیم. در برابر ایران نباید طوری عمل کنیم که اگر زمانی به اقدام سیاسی یا نظامی علیه این کشور نیاز بود، مجبور نشویم به‌تن‌هایی عمل کنیم.
باید اروپایی‌ها و چین و روسیه را همراه کرده، از اقدام نظامی علیه ایران در وضع کنونی پرهیز کنیم و به تشدید تحریم‌های ایران ادامه دهیم.
من به‌عنوان رئیس‌جمهوری آینده آمریکا می‌گویم ایران حق دارد برنامه هسته‌ای مسالمت‌آمیز برای تولید انرژی داشته باشد و من پیشنهاد بسیار روشنی برای کمک به این برنامه هسته‌ای به ایران ارائه خواهم کرد. اکنون برنامه هسته‌ای ایران در بیشتر کشور‌های اروپایی نگرانی ایجاد کرده و اتحادیه‌اروپایی همراه آمریکا، روسیه، ژاپن و حتی چین و هند و بسیاری از کشور‌های دیگر دراین‌باره سیاست واحدی اتخاذ کرده‌اند. من می‌گویم همکاری بیشتر ایران با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به همراه شفاف‌سازی بیشتر فعالیت‌های هسته‌ای و ارائه پاسخ به پرسش‌های این آژانس می‌تواند به آن برنامه که گفتم، کمک کند.
بایدن در سال ۲۰۲۰ به نیویورک تایمز چه گفت؟گزینه بازگشت همه تحریم‌ها علیه ایران روی میز استبایدن سرانجام پس از ۱۳ سال توانست امسال در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و در رقابت با ترامپ به پیروزی برسد. رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا در مصاحبه اخیر خود با توماس فیدمن، خبرنگار نیویورک‌تایمز نیز به شرح مختصری از دستورکار دولت جدید خود در قبال ایران پرداخته‌است. برخی از موارد تاکیدشده توسط بایدن عبارتند از:
چنانچه ایران رعایت دقیق توافق هسته‌ای ر ا از سر بگیرد، دولت من آماده است به‌عنوان نقطه شروعی برای دور جدیدی از مذاکرات به توافق هسته‌ای بپیوندد و تحریم‌های وضع‌شده توسط ترامپ علیه این کشور را لغو کند.
به دنبال آن هستم که در دور جدید مذاکرات، نه‌تن‌ها مذاکره‌کنندگان پیشین (ایران، ایالات‌متحده، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه، آلمان و اتحادیه‌اروپا) حضور داشته باشند بلکه اعضای جدیدی عمدتا از بازیگران مهم منطقه به‌ویژه عربستان و امارات متحده عربی نیز به آنها بپیوندند.
پس از بازگشت دوباره هر دو سوی این توافق به برجام (ایران و آمریکا)، باید در مدتی بسیار کوتاه دور جدیدی از مذاکرات، با هدف طولانی کردن دوره اعمال محدودیت‌ها بر فعالیت‌های منجر به تولید بمب در ایران آغاز شود؛ همچنین در چهارچوب این مذاکرات به فعالیت‌های خصمانه ایران در منطقه و جنگ‌های نیابتی تهران در لبنان و عراق و سوریه و یمن رسیدگی شود.
اگر ایران به بمب هسته‌ای دست یابد، فشار زیادی بر عربستان، ترکیه، مصر و دیگران وارد می‌شود تا آنها نیز خود را هسته‌ای کنند و این آخرین چیز لعنتی است که ما در آن‌سوی جهان نیاز داریم؛ یعنی افزایش توان هسته‌ای کشورها. با مشورت متحدان و شرکای خود، وارد مذاکره خواهیم شد تا به توافقی برای تشدید و افزایش محدودیت‌های هسته‌ای ایران و همچنین وضعیت برنامه موشکی آن دست یابیم. آمریکا همیشه گزینه بازگشت به تحریم‌ها در صورت نیاز را در اختیار دارد و ایران این را می‌داند.
از بایدن دیروز تا بایدن امروزمقایسه نکات مطرح‌شده در گفت‌وگوی ۱۳ سال قبل جو بایدن، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا با روزنامه جام‌جم و مصاحبه اخیر وی با روزنامه نیویورک‌تایمز، به‌وضوح نشان می‌دهد که نقاط اشتراک و افتراق مواضع گذشته و فعلی بایدن در قبال ایران، چه مواردی است:
بایدن در سال ۲۰۰۷ میلادی (در مصاحبه با جام‌جم)، از حق ایران برای بهره‌گیری از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای سخن گفته و خواستار همکاری بیشتر ایران و آژانس جهت بهره‌گیری از این حق ذاتی شده‌است. اما وی پس از پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری صراحتا از مقابله همه‌جانبه با برنامه هسته‌ای ایران خبر داده و تاکید کرده‌است که بهترین راه برای رسیدن به ثبات در منطقه، مهار هسته‌ای ایران است. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران بیشترین همکاری ممکن را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در راستای اثبات صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای خود صورت داده و مستندی نیز دال بر تهدیدآمیز بودن این فعالیت‌ها وجود ندارد.
سال ۲۰۰۷ میلادی، بایدن تاکید کرده‌بود گزینه نظامی علیه ایران همواره روی میز خواهدبود. اکنون (پس از پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰) بایدن دیگر از به کارگیری گزینه نظامی علیه ایران سخنی به میان نمی‌آورد و در عوض تاکید دارد بازگشت تحریم‌های ضد ایرانی به عنوان یک گزینه همواره روی میز دموکرات‌ها خواهدبود.
بایدن سال ۲۰۰۷ میلادی، از کشور‌های اروپایی به علاوه چین و روسیه، به عنوان بازیگرانی یاد می‌کند که باید در پروسه انعقاد هرگونه توافقی با ایران آنها را مشارکت داد. این بار (در سال ۲۰۲۰ میلادی)، بایدن تاکید دارد که باید در مذاکرات با ایران، بازیگران عربی حوزه خلیج‌فارس نیز نقش‌آفرین باشند و به دغدغه‌های آنها نیز توجه شود.
بایدن سال ۲۰۰۷ میلادی، از رشد جمعیت مسلمانان در آمریکا و اروپا به عنوان یک تهدید یاد کرده‌بود، اما در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰، از مسلمانان آمریکا خواست به دموکرات‌ها رای دهند! وی در دوران مبارزات انتخاباتی خود، از مسلمانان به عنوان جمعیتی قابل احترام یاد کرد. بایدن در طول برگزاری رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری امسال، بار‌ها وعده داد در نخستین روز حضورش در کاخ سفید فرمان اجرایی ترامپ مبنی بر ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور مسلمان به آمریکا را لغو کند. موضوعی که نشان‌دهنده نگاه دوگانه رئیس جمهوری منتخب آمریکا در قبال مسلمانان است.
بایدن سال ۲۰۰۷ میلادی، تاکید کرده‌است که نمی‌توان با زور اسلحه، دموکراسی ادعایی آمریکا را به کشور‌های دیگر تحمیل کرد. با این حال اکنون بایدن و مشاورانش علاقه‌ای نسبت به دادن این شعار‌های تکراری ندارند! به عنوان مثال آنتونی بلینکن (وزیر خارجه منتخب دولت بایدن) سازش با دولت سوریه را غیرممکن دانسته و اعلام کرده خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه سبب کاهش نفوذ آمریکا در این کشور می‌شود. وی (بلینکن) خواستار استمرار حضور اشغالگران در سوریه شده‌است.
منبع: روزنامه جام جم / باشگاه خبرنگاران جوان