پاتوق آنلاین: در این نوشته قصد داریم آموزش طرز تهیه شیربرنج را برای شما عزیزان درج نماییم. ممکن است که به خاطر مراسمات و مناسبت های مختلف قصد داشته باشید که شیربرنج طبخ نمایید. اگر چنین قصدی را دارید تا آخر این پست با ما همراه باشید و از چندین دستور پخت مختلف استفاده کنید. با توجه به اینکه سلایق مختلفی در آشپزی وجود دارد ما مجموعه چندین طرز تهیه شیربرنج را برای شما جمع آوری کرده ایم. امیدواریم که مورد توجه شما عزیزان قرار گیرد …. در ادامه با ما همراه باشید…
آموزش طرز تهیه شیربرنج خوشمزه و بی نظیر به صورت مرحله به مرحله
شیربرنج یکی از دسرهای سنتی، نوستالژیک و خوشمزه ایرانی می باشد که بخصوص زینت بخش سفره‌های افطاری و میهمانی بوده و به عنوان نذری نیز خیلی پخت میشود.
شیربرنج به صورت سرد سرو میشود و چه به تنهایی و چه در معیت مربای گل محمدی، دوشاب (شیره انگور)، عسل و حتی شکر، بسیار لذیذ است. به نظرم برای صبحانه هم واقعا خوشمزه است.
در قدیم یکی از لذتهای ما، خوردن ته دیگ شیربرنج بود، مزه فوق العاده ای داشت. البته دیگر الان قابلمه ها کیفیت بالایی دارند و متاسفانه شیربرنج ته دیگ آنچنانی ندارد.
مواد لازم برای تهیه شیربرنج
- برنج نیم دان (من برنج آش تبریز استفاده میکنم): یک پیمانه ۲۰۰ میلی لیتری
- شیر (ترجیحاً پرچرب): یک و نیم تا دولیتر
- آب: سه پیمانه ۲۰۰ میلی لیتری (ممکن است تا ۵ پیمانه هم آب ببرد)
- شکر (در صورت تمایل): نصف پیمانه ۲۰۰ میلی لیتری
- خامه (در صورت تمایل): ۱۰۰ الی ۲۰۰ میلی لیتر
- گلاب یا عرق شاهسپرن/شاهسپرم: به میزان دلخواه (من یک پنجم پیمانه ۲۰۰ میلی لیتری استفاده میکنم)
پیش از تهیه شیربرنج
برنج شیربرنج خیلی مهم است، بهتر است ایرانی نیم دان و معطر باشد مثل برنج لنجان. من برنج آش تبریز / برنج صدری استفاده میکنم، چون بیشتر لعاب میاندازد، کیفیت بهتری دارد و البته شیر بیشتری می برد.
بسته به نوع برنج، شیربرنج شیر کمتر با بیشتری میبرد.
شیر تازه و پرچرب باعث خوشمزه تر شدن شیربرنج میشود.
شیر سرد نباشد و به دمای اتاق برسد.
بهتر است قابلمه کمی بزرگ باشد تا فضای کافی برای پخته شدن و قل زدن داشته باشد و احیانا حین سر رفتن، اجاق گازتان را کثیف نکند.
بهترین کار برای جلوگیری از سررفتن شیربرنج این است که ملاقه یا کفگیری درون قابلمه قرار بدهیم و درب قابلمه را نیمه بسته و کج بگذاریم.
افزودن چند مرحله ای شیر، به کیفیت و غلظت شیربرنج کمک میکند.
دستور تهیه شیربرنج
برنج را پاک کرده و چند بار شسته و به مدت حداقل ۱۲ ساعت با آب ساده (آب بدون نمک) خیس میکنیم.
این کار باعث میشود که برنج سریعتر وا برود و مغزپخت شود. عکس برنج آش تبریز را در عکس میبینید.
بعد مجدداً برنج را شسته، آبش را دور میریزیم و بعد برنج را داخل قابلمه میریزیم و به آن تقریبا ۳ پیمانه آب اضافه میکنیم، میزان آب طوری باشد که برنج بتواند داخلش قل بخورد.
درب قابلمه را نیمه باز میگذاریم و اجازه میدهیم با حرارت «متوسط رو به پایین» یا «ملایم رو به بالا» مغزپخت شود. گاهی هم میزنیم تا سر نرود.
این کار مهم است، چون هم برنج سریعتر مغزپخت شده و آب جذب میکند و تپلتر میشود و هم بعدا شیر کمتری می برد.
در تصویر میبینید که آب برنج کم آمده و من بعدا دو لیوان آب جوش دیگر اضافه کردم.
برنج که مغز پخت شد و آبش را تا حدودی کشید، حدود دو سه لیوان از شیر را آرام ارام به آن اضافه میکنیم و هم میزنیم،
در ابتدا حرارت را کمی زیاد میکنیم تا شیر سریعتر بجوشد و برنج سریعتر شروع به شکفته شدن نماید،
بعد حرارت را ملایم میکنیم و میگذاریم با حرارت ملایم کاملاً بشکفد و از هم باز شود. دقت کنید حرارت طوری باشد که شیربرنج قل بخورد.
مواد را گاهی هم میزنیم و هر زمان شیر کم شد، مجددا اضافه میکنیم و همچنین لعاب نرم موجود در لبه های داخلی قابلمه را هم با قاشق مجددا به داخل شیربرنج برمیگردانیم.
ولی اگر دیگر رنگ عوض کرده باشد، مجددا به داخل قابلمه نریزید. همچنین شیر را اصلا یکجا اضافه نکنید چون باعث میشود مواد به سختی غلظت بگیرد و بافتش خوب نشود.
غلظت شیربرنج
یکی اینکه برنج حتما کاملا بشکفد و وا برود و بعد شکر را اضافه کنید چون اگر زودتر اضافه کنید مانع از شکفته شدن برنج میشود.
دوم اینکه دقت کنید که اضافه کردن شکر، شیربرنج را کمی رقیقتر خواهد کرد.
سوم اینکه شیربرنج بعد از سردشدن، سفت تر از حالت فعلی خواهد بود.
چهارم اینکه بعضی ها شیربرنج را خیلی غلیظ سرو میکنند در حدیکه میشود با چاقو برشش داد، بعضی ها هم خیلی رقیق برمیدارند که بعد از سرد شدن آب می اندازد.
ولی همه پسندترین حالت، با غلظت متوسط است.
پس زمانی که برنج کاملا شکفت و از هم وا رفت و شیر را به خود کاملاً جذب کرد و به غلظت مد نظر رسید، شکر را کم کم اضافه کرده و آرام آرام هم میزنیم،
شکر را یکجا اضافه نمی کنیم، چون شکر ته نشین شده در ته قابلمه تا حدودی میسوزد.
گلاب یا عرق شاهسپرن را هم اضافه میکنیم تا فقط یکی دو قل با شیربرنج بزند. زیاد نجوشد تا عطرش از بین نرود.
بعد خاموش کردن حرارت، در صورت تمایل خامه را اضافه کرده و خوب هم میزنیم تا خامه با شیربرنج مخلوط شوند.
حدودا یکی دو دقیقه به همزدن ادامه میدهیم تا داغی اولیه شیربرنج گرفته شود. بعد تا داغ است با ملاقه در ظرف سرو (ترجیحاً تک نفره) میریزیم.
حین ریختن در ظرف، شیربرنج را هم میزنیم تا شیر و برنج به صورت هم اندازه داخل ملاقه بیاید. بعد اجازه میدهیم ظرفهای شیربرنج به دمای اتاق برسد و کاملاً رویه ببندد.
شیربرنج تا سرد نشده و خودش را کمی نگرفته تکانش ندهید چون ممکن است آب بیندازد و یا ترک بخورد. از گرما که افتاد و خنک شد، ظرفها را به آرامی برداشته و در یخچال قرار میدهیم.
بعد سرد شدن و قبل از سرو با گل محمدی/ خلال پسته/ دارچین و … تزئین میکنیم. شیربرنج را میتوانیم بدون هر نوع افزودنی، یا همراه با مربای قیزیل گول (گل محمدی)، دوشاب، عسل و حتی شکر، سرو کنیم.
من با گل محمدی خشک و خلال پسته خرد شده تزئین کردم و با مربای قزیل گول و دوشاب سرو کردم.
نکات ضروری
برخی حین آبپز کردن برنج، به شیربرنج کمی کره هم می افزایند و اعتقاد دارند که باعث شکفته شدن برنج شده و از ترک خوردن آن جلوگیری میکند، که به نظر من اصلا نیاز نیست.
خامه را میتوان حذف کرد یا فقط برای شیربرنجهای مجلسی استفاده کرد.
شکری که اضافه کردیم، فقط تا حدودی به شیربرنج، شیرینی ملایمی میدهد. اگر میخواهید کاملاً شیرین باشد حداقل دو برابر مقدار فوق را اضافه کنید.
وقتی شیرینی شیربرنج را تست میکنید، بدانید وقتی گرم است، شیرینتر به نظر می آید و میزان اصلی شیرینی آن، بعد از سرد شدن است.
برخی به شیربرنج خلال بادام یا پسته اضافه میکنند، برای این کار بهتر است زمانی خلالها را اضافه کنیم که چند جوشی با شیر بزنند و نرمتر شوند.
اگر میخواهید شیربرنج را به مدت بیشتری در یخچال نگهداری کنید، بهتر است رویش سلفون بکشید تا بوی احتمالی یخچال را به خود جذب نکند.
برخی برای شیربرنج از عرق هل هم استفاده میکنند ولی بهتر است خود پودر هل را اضافه نکنید چون رنگ شیربرنج کمی از سفیدی در می آید.
میزان عرقیجات بستگی به کیفیت عرقیجات شما دارد، هر چه خالصتر، میزان کمتری برای شیربرنج نیاز است.
شیربرنج در برخی مناطق ممکن است به صورت شور هم سرو شود.
شیربرنج به صورت قالبی و یا چند رنگ هم تهیه میشود که به نظر من جذابیت ندارد.
دستور شماره ۲ :
طرز تهیه شیربرنج دورنگ
امروز خدمتتون هستم با آموزش شیر برنج دو رنگ که بسیار ساده و خوشمزه هست.
این یک دسر از جمله دسرهای بسیار خوشمزه هست که معمولا پای ثابت سفره های افطار خونه ها هست که هم بچه ها دوستش دارن هم بزرگترها و می تونه به جای یک وعده غذایی کامل مواد مورد نیاز بدن رو به بدن برسونه.
مواد لازم برای تهیه این دسر
شیر یک و نیم لیوان
برنج آسیاب شده ۴-۵ قاشق غذاخوری
گلاب یک استکان
شکر ۵-۶ قاشق غذاخوری (بستگی به ذائقه خودتون داره)
زعفران به میزان لازم
روش تهیه
من برنج رو توی آسیاب خورد کردم و بهد گذاشتم به مدت ۱۰ دقیقه برنج رو خیسوندم.
آب روی برنج رو ریختم و برنج ریختم توی ظرف و شیر بهش اضافه کردم و گذاشتم روی اجاق.
فک کنم نیم ساعتی طول کشید ایستادم و هم زدم تا ته نگیره.
شعله اجاق کم باشه
وقتی شیربرنج تون حسابی قوام اومد شکر رو اضافه کنید و دوباره هم بزنید.
در آخر گلاب رو اضافه کنید و ۵ دقیقه بگذارید تا جا بیافته.
مقداری از شیر برنج را برداشته و توی ظرفی بریزید.
و توی مقدار باقی مانده از شیربرنج تان زعفران بریزید و دوباره یه ۵ دقیقه بهش حرارت بدید.
و در آخر توی ظرفهای مختلف آنرا تزیین و نوش جان کنید.
برای رنگ های دیگه اگه میخواید از رنگ های خوراکی استفاده نکنید میتوانید از آب اسفناج برای رنگ سبز آب لبو یا آلبالو برای رنگ قرمز استفاده کنید.
دستور شماره ۳:
طرز تهیه دسر شیربرنج
شیربرنج یکی ازدسرهای سنتی و مقوی ایرانیست که جایگاه خاصی سر سفره های افطاری داره
مواد لازم برای تهیه دسر شیربرنج
- برنج : یک پبمانه
- شیر : تقریبا” ۸ پیمانه
- خامه: نصف پیمانه
- عرق شاهسبرم یا گلاب یا عرق هل : یک چهارم پیمانه
طرز تهیه دسر شیربرنج
برنج رو خوب بشورید و ۲۴ ساعت با آب معمولی خیس کنید ، بعد آبش رو خالی کنید و با ۳ لیوان آب بزارید رو گاز تا پخته بشه وقتی برنج مغز پخت شد شیررو بهش اضافه کنید ،
اول حرارت رو زیاد کنید تا شیر بجوشه بعد حرارت رو کم کنید و اچازه بدید رو حرارت ملایم برنج ها خوب شکفته بشن ،
هرازگاهی هم بزنید تا هم سرنره و هم ته نگیره ( برای اینکه شیربرنج سرنره یه کفگیر رو بزارید تو قابلمه بمونه و با اون شیربرنج رو هم بزنید )
این مرحله شکفته شدن برنج مانند شله زرد کمی زمان میبره ، من دوست دارم برنج کاملا شکفته بشه برا همین یه ۶ ساعتی رو حرات ملائم طول میکشه تا شیربرنج اماده بشه ،
بعضی ها شیربرنج رو خیلی سفت میکنن به طوریکه بعد ازخنک شدن میشه با چاقو برید! اما من دوست ندارم تا اون حد سفت بشه ،
اگر هم زیاد رقیق کنید بعد از سرد شدن آب میندازه ، بنابراین مواظب غلظتش باشید ، اگه احساس کردید شیربرنج غلیظ شده و هنوز برنجها کامل پخته نشدند میتونید مجددا آب یا شیر اضافه کنید.
وقتی غلظت شیربرنج به دلخواه شما رشید ازرو گازبردارید عزق و خامه رو مخلوط کنید و بکشید تو ظرفهای سرو و بعد از خنک شدن میل کنید.
نکات آموزشی
نکته اول
شیربرنج با انواع مرباها مخصوصا با مربای گل محمدی سرو میکنند ، باشیره انگور یا خرما هم خوشمزه میشه ، بعضی ها حین پخت به شیربرنج شکر اضافه میکنن که دیگه نیازی به مربا نخواهد داشت .
تو بعضی مناطق ایران شیربرنج رو شور تهیه میکنند و بهش نمک اضافه میکنن ، زن دائی من هم با اینکه تبریزیه ولی شیربرنج شور رو ترجیح میده.
نکته دوم
میتونید کلا خامه رو حذف کنید مخصوصا” اگه ازشیر تازه گاو یا گوسفند استفاده کنید شیربرنج شما اونقدر خوشمزه میشه که دیگه نیازی به خامه نداشته باشه .
نکته سوم
تو بعضی روش های تهیه دیدم که به شیربرنج کره اضافه میکنن، اما واقعا نیازی به افزودن هرگونه روغن و چربی به شیربرنج نیست ، چون این دسررو ازحالت سالم بودن درمیاره و بی جهت پرکالری میکنه.
نکته چهارم
هرچند شیربرنج به طور سنتی سفید تهیه میشه ولی شما میتونید با افزودن نسکافه ، کاکائو یا زعفران نوع رنگیش رو هم تهیه کنید.
تصویری که می بینید شیربرنج نسکافه ای و سفید هست ، برای اینکه موقع کشیدن تو ظرف این دوتا رنگ با هم قاطی نشن ،
اول شیربرنج سفید رو ریختم بعد با یک بشقاب مربع شکل قسمت سفید رو جمع کردم تو یه طرف ظرف و این بشقاب رو مثل سد با دستم نگه داشتم و سپس شیربرنج نسکافه ای رو ریختم
و آرام بشقاب رو ازداخل شیربرنج خارج کردم ، روش رو هم بامربای خیار و به تزئین کردم .
بعضی ها برای اینکه شیربرنج رو چند رنگ درست کنن مایع اون رو خیلی سفت میکنن ، بعد مثل خمیر تو ظرف هرطوری که خواست میریزن ،
این شیربرنج بعد از خنک شدن کامل سفت شده وقابل برش میشه ! اما دیگه کیفیت واقعی شیر برنج ایرانی رو نخواهد داشت و بیشتر شبیه شیربرنج هندی خواهد بود.
