“احساس بی ارزشی” معمولا یکی از علامت های افسردگی می باشد و حس نا امیدی و پوچی را به فرد القا کرده و زندگی طبیعی روزانه را سخت تر می کند.
احساس بی ارزشیچرا به سراغم آمده ؟
احساس بی ارزشی باعث ایجاد حس ناامیدی و ناکافی بودن در افراد می شود . چنین احساسی اغلب علامت رایج افسردگیاست اما ممکن است به دلیل عزت نفس پایین نادیده گرفته شوند. حس بی ارزشی با تجاوز جسمی یا عاطفی، آسیب دیدگی یا وضعیت ذهنی تشدید پیدا کرده و حتی زندگی فرد را تهدید می کند.
احساس بی ارزشی می تواند به دلیل اضطراب ایجاد شود و عملکرد طبیعی را در زندگی روزانه برای افراد سخت تر کنند. ممکن است در چنین حالتی فرد به راحتی نتواند برای دنبال کردن اهداف، انگیزه کافی پیدا کند زیرا احساس می کند که هیچ چیز سرجایش نیست. به همین دلیل بسیار مهم است که راه های مدیریت احساس بی ارزشی را یاد بگیریم.
دلیل و علت ؛ چرا احساس بی ارزشی در فرد ایجاد می شود؟
احساس بی ارزشی می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. تجربه های اجتماعی، سبک زندگی، شرایط استرس زا و همچنین مشکلات ذهنی همگی در این مورد نقش دارند. همانطور که در این بخش عنوان شده، بعضی از دلایل هستند که به شدت می توان آن ها را عاملی برای احساس بی ارزشی در فرد دانست که عبارتند از:
آسیب در دوران کودکی
ممکن است تجربه منفی در دوران کودکی باعث ایجاد اثرات بلند مدت در فرد شود. مثلاً نادیده گرفته شدن تجاوز در دوران کودکی نقش مهمی را در ایجاد حس بی ارزشی در فرد دارد. افرادی که مورد تجاوز قرار می گیرند و معمولاً توسط خانواده مورد انتقاد قرار می گیرند، ممکن است چنین آسیب محکمی را در دوران کودکی احساس کنند که حس بی ارزشی را در آن ها ایجاد خواهد کرد.
مشاهده وقایع منفی که خودتان را در آن ها مقصر می دانید
ممکن است اتفاقات منفی به دلیل بعضی از اقدامات و ویژگی های شخصیتی شما رخ داده باشد. افراد معمولاً خودشان را بیش از حد مسئول هر اتفاق منفی در زندگی می دانند. احتمالاً حس بی ارزشی و افسردگی را در خودشان تشدید می کنند.
مدیریت سخت استرس
استرس حاد و مزمن قطعاً زندگی شما را سخت تر می کند و در نتیجه مدیریت سخت این شرایط؛ عاملی برای آسیب دیدگی جدی، مشکلات روانی، طلاق یا حتی از دست دادن شغل است.
انتقاد در گذشته
ممکن است که در گذشته بارها مورد انتقاد قرار گرفته باشید. تجربه های منفی به دلیل انتقاد های سفت و سخت است. دیگران ممکن است در ایجاد چنین حس منفی و انتقاد در شما مقصر باشند.
بیماری ذهنی
ممکن است که فرد به یک بیماری ذهنی مبتلا باشد . اختلالات ذهنی مانند افسردگی علائمی از جمله خجالت، شرمندگی، احساس گناه، ناامیدی و بی ارزشی را در فرد ایجاد می کند. چنین علائمی باعث اضطراب می شوند و مدیریت انجام وظایف را برای او سخت تر می کند.
چه کاری می توان انجام داد؟
اگر حس بی ارزشی را تجربه کرده اید، احتمالا می توانید مراحلی را در پیش بگیرید که به شما کمک کند احساس بهتری پیدا کنید. در ادامه ی این بخش از نمناک ایده های کمک کننده ای را به شما معرفی می کنیم تا بتوانید آن ها را به کار ببندید.
با خودتان مهربانانه صحبت کنید
افرادی که احساس بی ارزشی دارند، معمولاً افکار منفی در سر خود دارند و همیشه به شکل منفی با خودشان صحبت می کنند. شاید مهربان صحبت کردن با خودتان در مرحله اول یک کار چالش برانگیز باشد اما سعی کنید خودتان را با مهربانی درمان کنید. زمانی که با خودتان صحبت های منفی کردید، به دنبال راه هایی بگردید که بتوانید زندگی را از یک مسیر مثبت تر و واقع بینانه تر ببینید. به جای این که با خودتان فکر کنید که " من هرگز نمی توانم فلان کار را انجام دهم "، با خودتان بگویید که "می توانم هر روز چیزهای کوچکی را برای ارتقاء و پیشرفت خودم به کار ببندم."
دقت کنید و ببینید که بی ارزشی چه زمانی به شما غلبه می کند
گاهی اوقات احساس منفی در پاسخ به یک شرایط خاص، فکر، تجربه یا حتی بعضی از افراد افزایش پیدا می کند. سعی کنید این احساسات را در دیگران شناسایی کنید و ببینید چه اتفاقی رخ می دهد که این اثرات منفی در شما ایجاد می گردد و چه نوع افکاری شما را درگیر می کند. از این طریق می توانید با حس بی ارزشی در خودتان مبارزه کنید.
برای دیگران کاری انجام دهید
گاهی اوقات زمانی که احساس بی ارزشی می کنید، متمرکز کردن توجه روی چیزهای دیگری غیر از خودتان کمک کننده خواهد بود. تحقیقات نشان می دهد که انجام فعالیت های اجتماعی مانند داوطلب شدن در یک گروه خیریه یا کمک به دیگران و افراد نیازمند، تاثیر مثبتی روی شادی و احساس خوشبختی در شما دارد. کمک کردن به دیگران باعث یک حس عالی در درون شما خواهد شد.
برای خودتان یک دفتر شکرگزاری تهیه کنید
حس بی ارزش بودن زمانی افزایش پیدا می کند که زندگی شخصی خود را با دیگران مقایسه کنید. به جای اینکه در این دام بیفتید و مدام احساس کمبود داشته باشید، سعی کنید دفترچه شکرگزاری برای خودتان تهیه کنید و چیزهایی که در زندگی برایشان شکرگزار هستید را یادداشت کنید. دوباره تمرکز خود را روی این افکار افزایش دهید تا بتوانید جنبه های منفی را کنار بگذارید.
از متخصص کمک بگیرید
بسیار مهم است به یاد داشته باشید که گاهی اوقات احساس بی ارزشی علامت یک بیماری ذهنی پیش زمینه ای می باشد. اگر که احساس درد شما مداوم است و همیشه اضطراب دارید و مواجهه با انجام کارهای روزانه برای شما سخت می شود، حتما با یک مشاور صحبت کنید و از او کمک بگیرید.
مشاور می تواند در مورد احساساتتان و دیگر علائمی که دارید، از شما سوال بپرسد و همچنین از شما می خواهد که یک پرسشنامه را پاسخ دهید و علائم افسردگی و اضطراب را در شما بررسی می کند. همچنین ممکن است که معاینه فیزیکی هم به عمل بیاورد و یا بخواهد که آزمایش بدهید تا بتواند دقیق تر به شما کمک کند.
از اپلیکیشن های مربوط به سلامت ذهن استفاده کنید
تعدادی از اپلیکیشن ها داخل موبایل هستند که برای ارتقای سلامت ذهن تهیه شده اند. بعضی از آن ها ابزارهایی مانند جملات تاکیدی مثبت، خودآگاهی، تمرین برای سلامت ذهن را در اختیار تان قرار می دهند و باعث می شوند که بتوانید الگوهای منفی فکر خود را تغییر دهید و بهتر فکر کنید.
