بیضه و کیسه‌ی بیضه چیست؟
ساختار اندام تناسلی مردان از بیضه‌ها تشکیل شده است. بیضه‌ها در یک کیسه‌ی پوستی مرتجع به نام اسکروتوم قرار دارند. پوست کیسه بیضه خاصیت کشسانی دارد و عواملی می‌توانند بر آن تاثیر بگذارند و باعث تغییر شکل ظاهری آن شوند. به این پدیده که مورد توجه پزشکان قرار می‌گیرد شل شدن بیضه یا افتادگی بیضه گفته می‌شود.
وظایف کیسه‌ی بیضه چیست؟
- کیسه‌ی بیضه از بیضه‌ها در مقابل آسیب محافظت می‌کند.
- همچنین با دور نگه داشتن بیضه‌ها از بدن باعث می‌شود در دمایی پایین‌تر از دمای بدن قرار داشته باشند.
علائم شل شدن بیضه چیست؟
شکل بیضه در حالت طبیعی صاف، بیضی شکل و کمی هم سفت است. بیضه‌ها در کیسه‌ی بیضه که کمی شل است قرار دارند. در نوزادان بعد از تولد پزشک باید نوزاد را معاینه کند و اطمینان پیدا کند که بیضه‌ها وارد کیسه‌ی بیضه شده‌اند. قرار نگرفتن بیضه‌ها در جای خود یا نزول یک طرفه بیضه، آویزان شدن کیسه‌ی بیضه نشانه‌هایی ازبروز یک عامل غیر طبیعی هستند و باید مورد توجه قرار بگیرند.
شل شدن بیضه ها نشانه چیست؟
حفظ دمای بیضه‌ها
بیضه‌ها وظیفه‌ی ساختن هورمون تستوسترون و اسپرم را دارند. اما شرایط دمایی که بیضه در آن قرار دارد با دمای سایر اعضای بدن متفاوت است و باید در دمای پایین‌تری باشد. دمای بدن ۳۷ درجه است ولی برای دور نگه داشتن بیضه‌ها از این دما آن‌ها در کیسه‌ی بیضه یا کیسه‌ی اسکروتال آویزان هستند.
پس اگر بخواهید بدانید شل شدن بیضه نشانه چیست یا شل شدن کیسه بیضه نشانه چیست؟ باید به شرایط دمایی بدن توجه کنید. در شرایطی هم که دمای بدن بالاتر رود این کیسه شل‌تر و بیضه‌ها آویزان تر می‌شود تا دمای بالا به ساختار و بافت بیضه‌ها آسیب نزد، چون بیضه‌ها در دمای بالا آسیب پذیر هستند. علاوه بر بیضه‌ها اسپرم نیز در دمای بالا آسیب می‌بیند. البته این نکته را هم در خاطر داشته باشید که میزان شل شدن بیضه در همه‌ی مردان یکسان نیست.
سرد شدن بیضه ها نشانه چیست؟
در بخش قبل در مورد دور بودن طبیعی بیضه‌ها از بدن صحبت کردیم، اما بعضی مواقع بیضه‌ها به بدن نزدیک می‌شوند. این حالت هنگامی ایجاد می‌شود که
- در سرما قرار گرفتن بیضه‌ها آن‌ها را حساس کند و نیاز به گرما داشته باشند. وقتی بیضه‌ها دچار سرما زدگی یا هیپوترمی شود، به طور طبیعی و با کمک عضله کرماستر که یک عضله تناسلی رانی است بیضه‌ها به سمت بدن کشیده می‌شوند تا گرم نگه داشته شوند. ریسک هیپوترمی در دمای هوای ۵ درجه فارنهایت (منفی ۱۵ درجه سانتیگراد) بیشتر می‌شود.
علائم سرما زدگی از احساس سرما در ران‌ها، بی‌حسی ران و سایر اعضای بدن، حس سوزش پوست و تغییر رنگ پوست به قرمز یا سفید ایجاد می‌شود. اگر این نشانه‌ها را به‌خصوص در ران‌ها مشاهده کردید، یعنی سرما به طرف بیضه‌ها نیز پیشرفت می‌کند.
- هنگام برانگیختگی جنسی نیز بیضه‌ها به بدن نزدیک می‌شوند و شل شدن بیضه‌ها کمتر مشاهده می‌شود.
کهولت سن
شاید بپرسید در سالمندی علت شل شدن پوست بیضه چیست؟ واقعیت این است که، یک عامل غیر قابل کنترل که باعث شل شدن بیضه‌ها می‌شود بالا رفتن سن است. کهولت و سالمندی باعث تغییر در انسجام پوست کیسه بیضه می‌شود و علت شل شدن کیسه ی بیضه است.
بیماری‌هایی که سبب شل شدن بیضه‌ها می‌شود؟
واریکوسل
یک علت شل و آویزان شدن بیضه ها واریکوسل است. بروز واریکسول به‌دنبال تورم یک ورید یا رگ‌های دیگر نزدیک بیضه است. این تورم باعث می‌شود جریان خون به بیضه‌ها بیشتر شود و دمای آن‌ها را بالاتر ببرد. در چنین حالتی بدن یک رفلکس دفاعی به‌‌صورت افتاده کردن بیضه‌ها برای پایین آوردن دمای آن‌ها از خود بروز می‌دهد. عکس بیضه سالم و ناسالم در اثر واریکوسل را می‌توانید مشاهده کنید.
اگر شل شدن بیضه در انجام عملکرد روزانه فرد را با مشکل مواجه کند پزشک اورولوژیست با توجه به شدت ضایعه یکی از روش‌های درمان غیر جراحی یا درصورت اجبار جراحی را انتخاب می‌کند. در مورد مشکل در دستگاه تناسلی و بیضه‌ها می‌توانید با متخصصان اورولوژیست پذیرش ۲۴ مشورت کنید.
شل شدن بیضه‌ها نوزاد نشانه چیست؟
در مورد علت شل شدن بیضه در سالمندان صحبت کردیم و کاهش خاصیت کشسانی پوست را علت بروز آن بیان کردیم. اما شاید برایتان سوال باشد پس علت شل شدن بیضه کودکان یا نوزادان چیست؟ بعضی مادران هنگام تعویض پوشک با شل شدن بیضه که بعد از چند دقیقه از بین می‌رود مواجه می‌شوند. باید بگوییم علت شل شدن بیضه کودک نگران کننده نیست و به خاطر گرمایی است که محیط پوشک ایجاد کرده است.
علت پایین بودن بیضه چپ چیست؟
یکی از مشکلات بیضه‌ها عدم تقارن آن‌ها است. در بعضی افراد مشاهده می‌شود که یکی از بیضه‌ها حدود یک سانتی‌متر پایین‌تر از دیگری است و معمولا پایین بودن بیضه چپ شایع‌تر است. آیا می‌دانید علت این عارضه چیست؟ وقتی در دوران جنینی بیضه‌ها از شکم وارد کیسه‌ی بیضه می‌شود، فاصله‌ی زمانی که بین نزول بیضه‌ها وجود دارد این عارضه را ایجاد می‌کند.
در دوران بزرگسالی هم بیماری‌هایی مانند تومور، فتق، هیدروسل، واریکوسل می‌تواند باعث عدم تقارن بیضه‌ها و پایین بودن بیضه چپ شود. اما در این بیماری‌ها مقایسه‌ی دو بیضه و طناب بیضه یکسان نیست. برای تشخیص زودتر این عارضه و بیماری‌های احتمالی دیگر در بیضه‌ها بهتر است معتینه شخصی انجام شود.
معاینه شخصی بیضه چگونه است؟
یک روش ساده برای معاینه بیضه توسط خود فرد وجود دارد که به آن (TSE) گفته می‌شود. این معاینه یک روش تشخیص زودرس مشکلات بیضه است و بدون نیاز به تخصص انجام می‌شود.
مراحل انجام معاینه بیضه توسط خود فرد
- به آرامی انگشت وسط و نشانه را زیر بیضه قرار دهید و انگشست شست را روی بیضه قرار دهید. در این حالت هر دو بیضه زیر انگشتانتان غلتیده می‌شوند و تغییرات در اندازه‌ی آن‌ها قابل مشاهده است.
- در قسمت بعد باید مجرای منی یا اپیدیدیم را بررسی نمایید. برای حصول اطمینان توده‌ی نواری شکلی را که پشت یا کنار بیضه با مجرای منی ایجاد می‌شود لمس کنید، این قسمت یک برجستگی جزئی دارد که در موارد سرطان یا کیست بزرگ‌تر از معمول می‌شود.
مهم‌ترین قسمت که در این مطلب به دنبال آن هستیم تشخیص شل شدن بیضه، عدم تقارن در بیضه‌ها و یا تورم و دردناک بودن آن است .
درمان شل شدن بیضه‌ها با روش‌های غیر جراحی
روش‌های غیر جراحی برای درمان شل شدن بیضه‌ها در موارد خفیف است که فرد با ظاهر بیضه‌ها احساس ناراحتی می‌کند و با مشکل جدی مواجه نشده است.
درمان خانگی برای شل شدن بیضه‌ها
- پوشیدن لباس زیر تنگ: یک روش که می‌تواند بیضه‌ها را جمع کند و از آویزان شدن آن جلوگیری کند استفاده از لباس‌های چسبان و تنگ است. اما این روش دو ایراد اساسی دارد. اول اینکه با درآوردن لباس بیضه‌ها مجددا شل می‌شوند. مورد هم این است که لباس تنگ باعث می‌شود دمای بیضه‌ها افزایش یابد و ممکن است به بافت و ساختار بیضه‌ها آسیب بزند.
- استفاده کردن از لوسیون و کرم‌ها: کرم‌هایی که باعث شود پوست دیرتر خاصیت ارتجاعی را ازدست بدهد می‌تواند تا حدی روند شل شدن بیضه‌ها را به تاخیر بیندازد.
یکی از درمان‌های شل شدن بیضه انجام تمرینات ورزشی است. اگر عضلات این قسمت از بدن ورزیده و قوی باشد کمتر در معرض آسیب و شل شدن قرر می‌گیرد. در ادامه دو حرکت ورزشی که برای پیشگیری و درمان شل شدن بیضه مورد استفاده قرار می‌گیرد را بیان می‌کنیم.
ورزش کیگل برای درمان شل شدن بیضه‌ها
فعال کردن عضلات پوبوکوکسیجیل، با انجام فعالیت ورزشی پایه کیگل امکان پذیر است. این حرکت آلت تناسلی و بیضه مردان را حمایت می‌کند. انجام این روش به این‌صورت است که شخص باید عضلات را به طور ارادی منقبض کند طوری‌که انگار شخص می‌خواهد مانع از ریزش ادرار شود. این حرکت علاوه بر رفع مشکلات مربوط به بیضه‌ها و پروستات، عضلات لگن را هم تقویت می‌کند.
درمان شل شدن بیضه با جراحی
در مواردی که علت شل شدن بیضه‌ها واریکوسل باشد، درمان جراحی واریکوسل و رفع انسداد در ورید باعث می‌شود جریان خون به حالت طبیعی برگردد
اگرچه در مواردی که شل شدن بیضه‌ها به علت بیماری نیست و با سالمندی ایجاد می‌شود وضعیت نگران کننده نیست و فقط ناشی از کاهش خاصیت ارتجاعی پوست است. اما ممکن است فرد از ظاهر شل بیضه‌ها احساس نارضایتی کند یا موقع نشستن مشکلی برایش ایجاد شود.
در این موارد پزشک می‌تواند با سکروتوپلاستی یا اسکروتال ریداکشن که مبتنی بر کشیدن پوست کیسه‌ی بیضه است عارضه را درمان کند.
چگونه از افتادگی بیضه‌ها پیشگیری کنیم؟
اگرچه شل بودن بیضه به دلیل پاسخ به تغییر دمایی بدن یک روند طبیعی است اما می‌توان با رعایت مواردی در سبک زندگی میزان این عارضه را کاهش داد.موارد زیر اقداماتی است که برای پیشگیری از شل شدن بیضه‌ها بهتر است انجام دهید.
- ورزش کنید. زیرا ورزش کردن باعث تقویت عضلات و حتی عضلات ناحیه‌ی تناسلی شما می‌شود. عضلات قوی کمتر در معرض آسیب یا دیستروفی قرار می‌گیرند.
- روزانه ۸ لیوان آب بنوشید. نوشیدن آب سبب حفظ خاصیت کشسانی پوست و حتی پوست ناحیه‌ی تناسلی می‌شود.
- مواد مخدر و سیگار را از برنامه‌ی روزانه حذف کنید.
- از مشروبات الکلی استفاده نکنید.
- پوست کیسه‌ی بیضه را با مرطوب کننده های طبیعی یا کرم مرطوب کنید.
- مکمل‌های ویتامین آ، ویتامین ث، امگا ۳ مصرف کنید.
آیا شل شدن بیضه نیاز به مراجعه به پزشک دارد؟
در مواردی که علت شل شدن بیضه بالا رفتن سن باشد نباید نگران این مسئله باشید. اما اگر در معاینات ماهانه که توسط خودتان صورت می‌گیرد احساس کردید علائم شل شدن بیضه بیش از اندازه است یا هنگام انجام فعالیت‌های روزانه با مشکل مواجه هستید بهتر است برای معاینه نزد پزشک بروید.
