مهربان بودن تأثیر بسیار مثبتی روی سطح رضایت افراد دارد. بنابراین اگر مهربانی را برای خود به یک عادت تبدیل کنید، باقی عمر خود، انسانِ به مراتب شادتر و رضایتمندتری خواهید بود. در این مطلب راهكارهای موثری برای تبدیل مهریانی کردن به یک عادت در اختیارتان قرار داده است.
مهربانی
مهربان بودن فضیلتی است که بسیار از مردم آن را دوست دارند. خداوند متعال مهربان بودن و مهربانی را در وجود همه انسان ها قرار داده است. انسان در برخوردار با دیگران و همنوعان خود بهتر است، مهربان باشد و با مهربانی با آنها برخورد و رفتار نماید. همه ادیان الهی در برخورد با انسان های دیگر مردم را به مهربانی و مهر ورزیدن توصیه کرده اند. به ویژه دین اسلام توصیه ها و سفارش های بسیاری در مورد مهربانی دارد. مهربانی با دیگران فضلیتی است که هر کسی آن را ندارد.
بسیاری از انسان ها در برخورد با دیگران تند خو و خشن هستند. در حالی، که بهترین رفتار مهربانی و مهربان بودن است. مهربان بودن و مهربانی بخشی از وجود هر انسانی است. مهربانی ریشه های عمیقی در درون انسان دارد و بسیاری از انسان ها ذاتا مهربان هستند. ولی با این حال، مهربان بودن و مهربانی کردن به دیگران نیازمند تمرین و ممارست است. با این حال، میزان و حد و حصر مهربان بودن برای بسیاری از افراد جای سوال دارد. به چه میزان باید با دیگران مهربان بود و مهربانی کرد.
حد و حدود مهربانی با دیگران
مهربانی اگر چه بسیار خوب است. مهربان بودن از جمله خصوصیات و خصلت های مثبت انسان است و بسیاری از ادیان توصیه و سفارش های زیادی در مورد آن داشته اند. ولی با این حال باید در نظر داشت، که مهربانی و مهربان بودن مانند بسیاری از خصلت ها رفتاری انسان دارای حدود و حدی است. اگر مهربان با دیگران از حد و حدود خود بگذرد. در این صورت می تواند برداشت های سوء و نامناسبی را به وجود آورد. بنابراین در مهربان بودن با دیگران هم باید، حد و حدود مهربانی را مد نظر داشت.
از بین رفتن ارزش و احترام
در مهربانی کردن و مهر ورزیدن به دیگران باید حد و حدود مهربانی را بدانیم و آن را رعایت کنیم. مهربانی کردن بیش از حد برای افرادی که شایستگی و لیاقت کافی را ندارند می توان سبب ایجاد برداشت های نادرست شود. مهربانی بیش از حد به افراد ناشایست موجب می شود، که ارزش و احترام فردی که مهربانی می کند از بین برود.
در نتیجه مهربانی بیش از حد سبب شکسته شدن بهت و حرمت فردی که مهربانی می کند، می شود. بنابراین در مهربانی کردن هم مانند کارهای دیگر باید، اعتدال و میانه روی را رعایت کرد. اعتدال و میانه روی همان طور که در هر کاری مناسب و ضروری است در مهربانی کردن هم لازم و ضروری می باشد.
در نظر گرفتن ارزش ها
از دیگر معیارهایی که حد و حدود مهربانی را نشان می دهد، در نظر گرفتن ارزش ها است. در مهر ورزیدن به دیگران باید ارزش ها را در نظر گرفت. اگر چه مهربانی کردن به همه افراد، اعم از زن و مرد، کودک و پیر توصیه و تاکید شده است. ولی باید در مهربانی کردن بر اساس زن و مرد بودن و یا کودک و بزرگ سال بودن ارزش ها را مد نظر گرفت.
مهربانی کردن به همه افراد به یک صورت و یک طریق می تواند سبب ایجاد برداشت های اشتباه و سوء شود. بنابراین در مهربانی کردن به یک کودک باید، ارزش های متناسب با سن و سال و موقعیت کودک در نظر گرفته شود. مهربانی کردن به یک صورت برای همه افراد اشتباه است و باید بر اساس شایستگی ها و موقعیت افراد به آنها مهربانی نمود.
مهربانی بر اساس عقل و منطق
انسان در همه کارها و امورات خود باید عقل و منطق را در نظر داشته باشد. در مهربانی کردن هم باید از عقل استفاده نمود. عقل و منطق باید بر مهربانی کردن انسان حاکم باشد. معیارها و حد و حدود مهربانی را باید عقل انسان تعیین نماید. بنابراین عقل می تواند به انسان نشان دهند که در چه مواقعی باید مهربانی کند و در چه مواقعی از مهربانی کردن دست بردارد.
بر اساس عقل است که انسان تشخیص می دهد، در کدام موقعیت چه رفتاری را از خود نشان دهد. مهربانی کردن بر اساس عقل و منطق می تواند تنها سبب نتیجه بخشیدن مهربانی و رسیدن به هدف گردد. مگر نه مهربانی از صورتی ناآگاهی و بی دلیل نه تنها نتیجه مثبتی ندارد، بلکه می تواند سبب ایجاد نتایج منفی نیز شود.
توجه به حریم خصوصی
از دیگر معیارها و حد و حدودهایی که مهربانی کردن دارد، توجه به حریم خصوصی است. در مهربانی کردن باید به حریم خصوصی افراد احترام گذاشت. در مهربان بودن و مهربانی کردن نباید، هیچ وقت به خود و دیگری اجازه داد، که وارد زندگی و حریم خصوصی افراد شود. حریم خصوصی، حریمی است که باید در مورد آن بسیار محتاط بودن و به آن احترام گذاشت.
بنابراین با مهربانی کردن به دیگران اجازه وارد شدن به حریم خصوصی خود را به آنها ندهید. همیشه برای مهربانی خود حدودی قائل شوید و از این که افراد از مهربانی شما سوء استفاده کنند و وارد حریم خصوصی شما شوند، خودداری کنید. همچنین با مهربانی کردن وارد حریم خصوصی دیگران نشوید. سعی کنید مهربانی را تا جایی ادامه دهید، که به حریم خصوصی افراد لطمه ای وارد نشود.
تفاوت میان مهربانی و ترحم
در مهربانی کردن و مهر ورزیدن به دیگران باید میان ترحم کردن و مهربانی کردن تفاوت گذاشت. البته در بسیاری از مواقع برخی از مردم میان مهربانی و ترحم تفاوتی نمی گذارند در حالی که باید میان این دو فرق گذاشت. مهربانی کردن از روی دوست داشتن است. در حالی که ترحم کردن معمولا از روی دلسوزی است. بنابراین میان این دو تفاوت های بسیاری وجود ندارد. نباید ترحم را با مهربانی اشتباه کرد. از این رو، بسیاری از افراد از این که مورد ترحم کسی قرار بگیرند، خوششان نمی آید.
در حالی که از مهربانی اکثریت افراد استقبال می کنند و بسیاری آن را دوست ندارد. اما از ترحم کسی استقبال نمی کند. از این رو، میان ترحم و مهربانی تفاوت های زیادی وجود دارد، که باید این دو را از هم تفکیک و تشخیص داد. در غیر این صورت مهربانی از روی ترحم نتایج نادرست و بر عکسی به دنبال خواهد داشت.
افراط و تفریط ممنوع
همیشه در هر کاری توصیه شده است، که اعتدال و میانه روی رعایت شود. اعتدال و میانه روی از جمله توصیه های اکید دین اسلام نیز است. از این رو، در هر کاری باید اعتدال و میانه روی را مد نظر داشت. در مهربانی با دیگران هم همیشه باید بر اساس اعتدال و میانه روی عمل نمود. مهربانی که در آن افراط شود و مهربانی بیش از حد گردد در این صورت نشان دهنده، سبکی و به نوعی ساده لوح بودن طرف است. همچنین اگر در مهربانی کردن تفریط شود، شخص به عنوان فردی خشن و بی احساس جلوه گر می شود، که دیگران دوست ندارد، با او در ارتباط باشند و با آنها معاشرت کنند.
در حالی که مهربانی بر اساس اعتدال و میانه روی می تواند روابط اجتماعی انسان با دیگران را شکل ببخشد و بر این اساس افراد بتوانند با دیگران رابطه خوب و انسان دوستانه ای را داشته باشند. بنابراین در مهربانی کردن و مهر روزیدن به دیگران باید تا حد امکان اعتدال و میانه روی را مد نظر داشت.
تا چه حد می توان با دیگران مهربان بود؟
اگر به دنبال یافتن پاسخ این سوال، هستید. در این صورت باید، بدانید که مهربانی دارای حد و حدودی است. مهربانی در صورت خوب و مفید است که بر صراط اعتدال باشد. افراط و تفریط در هر چیزی حتی در مهربانی می تواند مشکل زا باشد و سبب ایجاد مشکلاتی برای افراد گردد. بنابراین در مهربانی کردن و مهر ورزیدن باید همیشه حد و حدود مهربانی را مد نظر داشت و از افراط و تفریط در مورد مهربانی کردن با افراد و شخصیت های مختلف پرهیز نمود.
برای مهربانی کردن حد و حدود را برای خود مشخص کنید و بر اساس آن عمل نماید. مهربانی کردن بیش از حد موجب از بین رفتن ارزش ها و سبک شمرده شدن فردی که مهربانی می کند می گردد. حتی در برخی مواقع مهربانی بیش از حد و زیاد موجب می شود، که دیگران فکرها و برداشت های نادرست داشته باشند.
تا جایی باید به دیگران خوبی و مهربانی کرد، که این مهربانی و خوبی به شخصیت انسان لطمه وارد کند. از مهربانی کردن های بی جا و بی مورد و مهربانی کردن های غیر منطقی و به دور از عقل باید خودداری کرد. مهربانی نمودن بدون این که در مورد میزان، چرایی و علت آن تحقیق و بررسی کرد، مهربانی مشکل ساز می شود.
همچنین باید میان مهربانی و ترحم کردن تفکیک گذاشت. بسیاری از مردم ترحم را با مهربانی یکی می کنند. مهربانی کردن از روی عشق و علاقه است. در حالی که ترحم کردن از روی دلسوزی است. بنابراین از این که ترحم را با مهربانی اشتباه بگیرید، پرهیز نماید. ترحم در بسیاری از مواقع سبب ایجاد سوء ظن و بد دلی در افراد می شود و نتایج خوبی به دنبال ندارد
۷ کار ساده برای تبدیل کردن مهربانی به یک عادت
۱- هر کاری را از ته دل انجام دهید
راحت ترین راه برای تبدیل کردن هر کاری به یک عادت این است که اول از همه برای انجامش دلیلی بیابید.
وقتی از ظاهر دیگران تعریف می کنید یا به دوستی به خاطر پیشنهاد شغلی خوبی که دریافت کرده است تبریک می گویید، این کار خود را با احساس ناخشنودی همراه نکنید.
اگر از چیزی تعریف می کنید اجازه دهید از ته دل باشد. با این کار لذت تجربه ی چندباره ی این احساس شما را به تکرار آن تشویق خواهد کرد.
۲- در نظر داشته باشید که مهربانی کردن به دیگران لزوماً زحمتی ندارد
محبت کردن به دیگران هزاران شیوه ی مختلف دارد که با کمی توجه به اطراف، آنها را بسیار ساده و دست یافتنی خواهید یافت.
اغلب افراد این تصور را دارند که مهربانی کردن به دیگران کاری پر دردسر و زحمت آفرین است. این در حالی است که می توان برای محبت کردن به اطرافیان، هر روز قدم های کوچک و مؤثری برداشت.
باز نگه داشتن در برای کسی که بعد از شما قصد ورود به ساختمان را دارد، احوالپرسی صبحگاهی از راننده ی تاکسی، و هزاران کار کوچک دیگر مثل اینها شاید خیلی به چشم شما نیایند، اما تأثیر قابل توجهی روی زندگی شما خواهند گذاشت.
۳- هر روز صبح هدفی محبت آمیز برای خود مشخص کنید
هر روز صبح که از خواب بر می خیزید، یک اقدام محبت آمیز برای روز خود در نظر بگیرید. تقویت این حس نیز مثل خلق هر عادت دیگری نیازمند اقدامات عملی است و هدفگذاری راه آسانی برای رسیدن به این موفقیت است.
پیدا کردن یک دلیل برای مهربان بودن می تواند هر روز هنگام بیدار شدن از خواب، تمام زیبایی های زندگی را به شما یادآور شود.
۴- از دیگران تشکر کنید
فراموش شده ترین ویژگی مهربانی شاید قدردانی باشد، چون آنقدر به این موضوع توصیه شده است که برای هر کسی عادی می شود. یک تشکر خشک و خالی کمتر از ده ثانیه زمان شما را خواهد گرفت، اما تأثیر آن می تواند مدتها ادامه داشته باشد.
هیچکس نمی تواند بگوید عبارت ساده ای مثل این چقدر می تواند احساس خوبی به دیگران ببخشد. بنابراین از کارکنان خود به خاطر زحماتی که برای شما می کشند، هرچند کوچک، تشکر کنید. آنها نیز به مرور دلایلی برای تشکر کردن از شما خواهند یافت.
۵- برای خود آرمان داشته باشید
داشتن باور هایی که بتوانیم نیت خیرمان را از آن طریق ابراز کنیم اهمیت زیادی دارد. آرمان شما چه کمک به یک مؤسسه ی خیریه باشد، چه کمک به یک دوست برای حل مشکلاتش، باعث می شود از هر کاری لذت بیشتری ببرید. همه از کمک به دیگران لذت می برند.
۶- با خودتان مهربان باشید
در گیر و دار کمک به دیگران، مهربان بودن با خودتان را از یاد نبرید. همه ی ما موجودات مهم و منحصر به فردی هستیم که لیاقت برخوردی مناسب و توأم با احترام را داریم.
با بالا گرفتن مشغله ها و درگیری های روزانه، خیلی راحت ممکن است این را از یاد ببریم، اما تنها راه حقیقی کمک به دیگران این است که اول به خودمان کمک کنیم. بنابراین، با خودتان مهربان باشید. جسم و ذهن شما قدردان این توجه خواهند بود.
۷- بیشتر لبخند بزنید
شاید بتوان گفت آسانترین کار این فهرست، یعنی داشتن لبخندی روی لب، بیشترین تأثیر را دارد. حتی اگر گاهی اوقات انرژی درونی لازم برای قرار دادن لبخند روی لبهای خود را ندارید، تلاشی عمدی برای این کار، بی آنکه کلامی رد و بدل شود برای مخاطبین شما این پیام را در بر خواهد داشت که شما سعی دارید با آنها مهربان باشید.
اگر تا به حال لبخند غریبه ای در خیابان باعث شده است شما هم در جواب به او لبخند بزنید، از این کار خودداری نکنید. لبخند بزنید. همین کار کوچک می تواند روز شما را از این رو به آن رو کند.
مهربانی روی چه افرادی تاثیر می گذارد؟
شاید فکر کنید تنها فردی که از مهربانی سود می برد، شخصی است که مهربانی در حق وی انجام گرفته، اما خوشبختانه حدس شما تنها گویای بخشی از نتیجه عمل مهربانانه است. رفتارهای مهربانانه یک تاثیر مثبت سه جهته دارند: مسلما فردی که عمل مهربانانه در حق وی انجام میشود، خوشحال میشود، اما نتایج پژوهش ها نشان داده است تاثیر مثبت مهربانی، بر شخص مهربان بیشتر از فرد دریافت کننده مهربانی است.
به عبارت دیگر فرد دهنده (مهربانی) از فرد گیرنده (مهربانی) خوشحال تر میشود و جالبتر اینکه عمل مهربانانه بیشترین تاثیر را بر روی فردی دارد که به صورت اتفاقی شاهد این ماجرا بوده است. نتایج چند پژوهش نشان داده است، احتمال اینکه فردی که شاهد تعامل مهربانان های بود، عملی مهربانانه انجام دهد، ۷۰% بیش از فردی است که چنین تعاملی را ندیده است، خوشبختانه مهربانی مسری است.
چرا باید مهربانی را به فرزندمان یاد دهیم؟
نتایج پژوهشهایی که درباره مهربانی انجام شده، نشان داده است مهربانی کردن در حق دیگران دارای فواید جسمانی و روانی متعددی است که از مهمترین آنها میتوان به این موارد اشاره کرد:
سیستم ایمنی مهربان ها عملکرد بهتری دارد
انجامفعالیتهای خیرخواهانه تاثیر بیشتری از ترک سیگار یا ورزش کردن بر سلامتی دارند. نتایج پژوهش ها حاکی از آنست که انجام اعمالی مانند کمک کردن به همسایگان، انجام فعالیت های داوطلبانه و کمکهای نقدی و غیر نقدی موجب نیرومندتر شدن سیستم ایمنی بدن ودر نتیجه سلامت جسمانی فرد کمک کننده میشود.
مهربان ها زندگی رضایتبخش تر و طولانی تری دارند
افرادی که فعالیتهای داوطلبانه انجام می دهند، کمتر به دردهای جسمانی مبتلا میشوند. مهربانی کردن به دیگران دو برابر بیشتر از مصرف آسپرین از ما در مقابل حملات قلبی محافظت می کند.
در یک بررسی گزارش شد که میزان مرگ و میر در افرادی که بالای ۵۵ سال سن داشتند و در دو موسسه به فعالیت داوطلبانه مشغول بودند، ۴۴% کمتر از همسالانشان بود که به کارهای عام المنفعه نمی پرداختند.
احتمال ابتلا مهربان ها به افسردگی کم است
نتایج یک پژوهش طولی نشان داده است، هنگامی که ما وقت، انرژی یا پول خود را به دیگران می بخشیم؛ رضایت از زندگی، رضایت از خود و سلامت جسمیمان ارتقا مییابد، طول عرمان افزایش مییابد، احتمال ابتلاءمان به افسردگی کاهش پیدا میکند و احساس بهزیستی مان افزایش مییابد، به ویژه اگر مهربانی کردن را از سنین پایین آغاز کرده باشیم.
مهربان ها فشار خون پایین تری دارند
بر طبق اظهارات دکتر دیوید همیلتون انجام اعمال مهربانانه موجب ایجاد گرمای هیجانی شده و این گرمای هیجانی به نوبه خود باعث ترشح هورمون اَکسیتوسین میشود. اَکسیتوسین هم باعث ترشح ماده شیمیایی اَکسید نیتریک می شود.
این ماده شیمیایی رگهای خونی را باز میکند. این امر موجب کاهش فشار میشود به همین دلیل اَکسیتوسین را به عنوان هورمون محافظت کننده قلب میشناسند. اَکسیتوسین از طریق کاهش فشار خون از قلب محافظت میکند.
مهربان ها پرانرژی ترند
بیش از نیمی از شرکتکنندگان در یک پژوهش گزارش کردند که بعد از کمک کردن به دیگران احساس قویتر و پرانرژیتر بودن کرده اند. تعداد زیادی از شرکت کنندگان هم گفته اند که بعد از مهربانی کردن، احساس آرامش بیشتر و افسردگی کمتری کرده و احساس ارزشمندی شان افزایش یافته بود.
.
مهربان ها اضطراب کمتری دارند
در یک بررسی پژوهشگران دانشگاه بریتیش کلمبیا از افرادی که سطح اضطرابشان بالا بود، خواستند در هفته حداقل شش عمل مهربانانه انجام دهند.
نتایج پژوهش نشان داد کمک کردن به دیگران موجب افزایش معنادار خلق مثبت شرکت کنندگان در پژوهش شد. به علاوه این کار باعث افزایش رضایت از روابط و کاهش اجتناب اجتماعی در افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی شد.
مهربان ها شادترند
سونیا لیوبومیرسکی استاد دانشگاه و نویسنده کتاب مثبت اندیشی میگوید: افرادی که به انجام کارهای مهربانانه میپردازند، به مرور زمان شادتر می شوند. وقتی که با دیگران مهربان هستید احساس می کنید انسان بهتری هستید، اخلاق مدارانه تر عمل میکنید، خوشبین تر و مثبت ترید.
نتایج پژوهش الیزابت دان نیز نشان داده است افرادی که پولشان را برای کمک به دیگران خرج می کنند، از افرادی که پولشان را برای خودشان خرج می کنند، شادترند.
مهربان ها شبکه حمایتی گسترده تری دارند
همه ما هنگام انتخاب همسر، دوست، همکار یا هم اتاقی مهربان ها را ترجیح می دهیم. کمک کردن افراد مهربان مهربان به دیگران موجب می شود که شبکه نیرومند و گسترده ای از دوستان و آشنایان داشته باشند که آنها را دوست دارند. معمولا در مواقع لزوم افراد مهربان می توانند روی کمک دوستان و آشنایان شان حساب کنند.
پرورش ویژگی‌های مهربانانه
۱. با دیگران رفتاری مشفقانه داشته باشید
«مهربان باش، چرا که در زندگی هر انسانی که ملاقات می‌کنی نبرد سختی در جریان است.» مهم است که این جمله را باور کنید. این جمله‌ی منسوب به افلاطون تصدیق میکند هر کس در زندگی خود با چالش‌ها و مشکلاتی مواجه است. گاهی وقتی درگیر مشکلات خودمانیم یا از دیگران عصبانی شده‌ایم خیلی راحت این موضوع را فراموش می‌کنیم.
پیش از اینکه رفتاری بکنید که دیگری را به نحو منفی تحت تأثیر قرار بدهد یک سؤال ساده از خودتان بپرسید: «آیا این رفتار از سر مهربانی است؟» اگر پاسخ‌تان مثبت نیست یعنی دارد به شما یادآوری میکند که رفتار و رویکردتان را بلافاصله تغییر دهید.
حتی زمانی که بدترین روز‌های خودتان را سپری میکنید به یاد بیاورید که دیگران نیز بلاتکلیفی، رنج، سختی، ناراحتی، ناامیدی و فقدان را تجربه می‌کنند. چنین کاری به هیچ عنوان احساسات شما را کم‌اهمیت جلوه نمی‌دهد. بلکه موجب میشود بفهمید رفتار مردم اغلب از سر آسیب و درد‌ی است که متحمل شده‌اند و نه نشئت گرفته از تمامیت وجودی‌شان. و این مهربانی است که کلید گذر از عواطف منفی و برقراری ارتباط با حقیقتِ درونی آدم‌هاست.
۲. انتظار کمال نداشته باشید
اگر آدم کمال‌گرا و رقابت‌طلبی باشید یا با احساس اضطرار زندگی کنید اغلب این مهربانی با خودتان است که قربانی بلندپروازی‌ها و سرعت بالا میشود و البته قربانی ترس شما از اینکه تنبل یا خودخواه به نظر برسید. به یاد داشته باشید وقتی کارها آن‌طور که می‌خواهید پیش نمی‌رود کمی آرام‌تر حرکت کنید و خودتان را ببخشید.
از اشتباهات‌تان درس بگیرید نه اینکه دائما خودتان را سرزنش و با دیگران مقایسه کنید. از مسیر شفقت نسبت به خود می‌توانید با نوری که شفقت در دل‌تان روشن میکند به مرور نیازهای مردم را هم تشخیص دهید.
۳. حضور داشته باشید
بزرگ‌ترین موهبت مهربانی برای دیگران این است که وقتی با آنهاییم در لحظه حضور داشته باشیم. یعنی بادقت به حرف‌هایشان گوش بدهیم و توجه خالصانه‌ای به آنها داشته باشیم. در برنامه‌ریزی‌های روزانه‌تان تجدید نظر کنید و از اینکه آدمی به نظر برسید که همیشه در حال دویدن است دست بردارید. حضور داشتن به معنای در دسترس بودن است و این تنها زمانی امکان دارد که در حال عجله و انجام فشرده‌ی کارها نباشید.
۴. شنونده‌ی ماهری باشید
در زمانه‌ی پرسرعت ما، که عجله و مشغولیت داشتن ارزش شناخته میشود، و قطع کردن صحبت دیگران چون خیلی سرتان شلوغ است یا باید خیلی سریع جایی باشید کاری معمول است، گوش دادن سخت‌تر از چیزی است که به نظر می‌آید. با این حال تکرار عبارت «سرم شلوغ است.» بهانه‌ی خوبی برای ترک مهربانی نیست. وقتی با کسی حرف می‌زنید، تمرین کنید که با همه‌ی وجودتان به او گوش بسپارید و تا زمانی که بیان تفکرات و داستانش به اتمام برسد واقعا به او توجه کنید.
گوش دادن بادقت، برقراری تماس چشمی، اجتناب از هرچه ممکن است در این میانه حواس‌تان را پرت کند و اختصاص زمانی از روزتان به یک نفر، بزرگ‌ترین مهربانی‌ای است که می‌توانید انجام دهید. پیش از اینکه با جواب‌های از قبل آماده حرفی بزنید یا صحبت کسی را قطع کنید برای دریافت کامل آنچه گفته‌اند زمان صرف کنید. به دیگری نشان دهید که شرایط منحصربه‌فردی را که در آن قرار دارد درک میکنید و آنجا هستید که حرف‌هایش را بشنوید.
شنونده‌ی ماهر بودن به معنای این نیست که باید در حل مشکل هم عالی باشید. گاهی بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید فقط داشتن گوشی برای شنیدن است با علم به اینکه نمی‌دانید او باید چه کاری انجام دهد.
۵. خوشبین باشید
شادمانی، لذت و قدرشناسی‌ای که در ذات مهربانی وجود دارد به شما امکان می‌دهد خوبی‌های دیگران و دنیا را ببینید. شما را قادر می‌سازد از میان چالش‌ها، ناامیدی‌ها و بی‌رحمی‌هایی که می‌بینید یا تجربه میکنید بگذرید و به طور مداوم باورتان را به انسانیت بازسازی کنید. حفظ نگرش مثبت باعث میشود کارهای مهربانانه با لذت و شعف حقیقی انجام شوند تا اینکه صرفا کاری از سر انجام وظیفه باشند. همچنین شوخ‌طبعی موجب میشود خودتان را بیش از حد جدی نگیرید و با لحظات متضاد و متناقض زندگی با ایمانی مثبت رو‌به‌رو شوید.
نگرش مثبت داشتن همیشه کار راحتی نیست به خصوص اگر روز نکبت‌باری را از سر گذرانده باشید. اما هر فرد با تمرین کافی، تمرکز بر نکات مثبت به جای نکات منفی، فکر کردن به اتفاقات مثبت آینده و زندگی‌ای که شادی آن افزون‌تر از غم‌هایش باشد، می‌تواند مثبت‌اندیشی خود را تقویت کند. جالب اینکه دیدن وجهِ روشن زندگی حتی یک ریال هم خرج ندارد.
خوشبین بودن و حفظ مثبت‌اندیشی نه تنها ذهنیت شما را برای مهربانی آماده‌تر میکند بلکه برای اطرافیان شما نیز لذت‌بخش است. اگر بیشتر زمان‌تان را به شکایت کردن بگذرانید آوردن شادمانی به جمع اطرافیان‌تان کار سخت‌تری میشود.
۶. دوستانه رفتار کنید
آدم‌های مهربان گرایش به رفتارهای دوستانه دارند. دوستانه رفتار کردن به معنی این نیست که آنها اجتماعی‌ترین آدم‌های جمع هستند، بلکه سعی می‌کنند آدم‌های جدید را بشناسند و به آنها احساس راحتی بدهند. اگر آدم جدیدی در محل تحصیل یا کارتان می‌بینید می‌توانید سر صحبت را باز کنید، برایش از رویه‌های موجود آنجا بگویید و حتی به دورهمی‌های اجتماعی دعوتش کنید. حتی اگر آدم چندان اجتماعی‌ای نیستید تنها یک لبخند و برقراری ارتباطی کوتاه بسیار کمک میکند که دوستانه‌تر به نظر برسید. این مهربانی شما پنهان نخواهد ماند.
آدم‌هایی که دوستانه رفتار می‌کنند مهربانند زیرا از دیگران انتظار بهترین‌ها را دارند. آنها با آدم‌های جدید و دوستان‌شان به طریقی مشابه صحبت می‌کنند، به شیوه‌ای دوست‌داشتنی و اطمینان‌بخش که موجب میشود دیگران احساس راحتی کنند. اگر به طور طبیعی آدم خجالتی‌ای هستید لازم نیست خودتان را به کلی تغییر بدهید. برای مهربان بودن با مردم می‌توانید به آنها توجه کنید، احوال‌شان را بپرسید و نشان بدهید که به آنها علاقه دارید.
۷. مؤدبانه رفتار کنید
گرچه مؤدب بودن به خودی خود نشانه‌ای از مهربان بودن نیست، ادب خالصانه احترام شما را نسبت به دیگران نشان می‌دهد. ادب راهی مهربانانه برای جلب کردن توجه سایرین و رساندن پیام است. راه‌های ساده برای مؤدبانه رفتار کردن عبارت است از:
خواسته‌ها و پاسخ‌هایتان را دوباره جمله‌بندی کنید. برای مثال به جای: «می‌تونم این کار رو بکنم؟» بگویید: «امکانش هست که این کار رو انجام بدم؟» یا به جای: «این درست نیست.» بگویید: «تعجب کردم.» و به جای: «منظوم این نبود.» بگویید: «بذار یه جور دیگه برات توضیح بدم.» رفتاری بسیار مؤدبانه از خود نشان دهید. در را برای مردم باز نگه دارید. رفتارهای خیلی عوامانه از خود نشان ندهید، و با غریبه‌ها خیلی صمیمی نشوید. از دیگران صادقانه تعریف کنید.
۸. شکرگزار باشید
برای آدم‌های واقعا مهربان تشکر کردن کار ساده‌ای است. آنها هیچ کاری را وظیفه‌ی دیگران نمی‌دانند و همیشه از آنها تشکر می‌کنند. آنها می‌دانند که چطور باید بگویند «متشکرم» و واقعا این منظور را دارند. آنها از نوشتن و تلفن برای رساندن پیام تشکرشان استفاده می‌کنند. آدم‌های قدردان علاوه بر این وقتی کسی روزشان را می‌سازد از او تشکر می‌کنند به جای اینکه تنها وقتی لب به تشکر باز کنند که کار به خصوصی برایشان انجام شده باشد. اگر عادت تشکر کردن از اطرافیان را در خود پرورش دهیم می‌بینیم که مهربان‌تر شده‌ایم.
اگر به همه‌ی چیزهای خوبی که دیگران برای‌تان انجام میدهند توجه کنید آن وقت برای انجام کارهای خوب برای آنها آماده‌تر می‌شوید. با آگاه شدن از اینکه چطور مهربانی دیگران احساسات شما را تحت تأثیر قرار داده بیشتر برای گسترش عشق در دنیا تمایل پیدا میکنید.
تمرین‌های عملی مهربانی
۱. حیوانات و موجودات زنده را دوست بدارید
دوست داشتن حیوانات و مراقبت از آنها یک تمرین عملی برای مهربانی است. هیچ چیز شما را برای مراقبت کردن از جانوران گونه‌های دیگر مجبور نمی‌کند به خصوص در دوره‌ای که ابزارهای سلطه‌ی انسان بر جانوران این چنین قدرتمندند. اما هنوز توجه و احترام به یک جاندار به خاطر ارزش وجودی‌ای که دارد نشانه‌ای از مهربانیِ عمیق است.
همچنین احترام به طبیعتی که از بقای ما حمایت کرده و ما را پرورش می‌دهد علاوه بر این که عملی از سر مهربانی است توجیه‌پذیر نیز هست. با این نگرش به طبیعت اطمینان پیدا می‌کنیم مؤلفه‌هایی که برای تأمین زندگی سالم به آنها نیاز داریم را نابود نمی‌کنیم.
مهربانی با حیوانات
از حیوانات نگهداری کنید. چه پذیرفتن حیوان خانگی چه مراقبت از دیگر حیوانات در طبیعت مهربانی‌ای است که با ورود موجودی دیگر به زندگی‌تان برای شما شادمانی به ارمغان می‌آورد. مسئول نگهداری حیواناتی باشید که به سرپناه موقت احتیاج دارند. به دوستان‌تان اطمینان بدهید زمانی که حضور ندارند فردی مهربان و مراقبی خوب برای نگهداری حیوان خانگی آنها هستید. به حیواناتی که نگهداری میکنید احترام بگذارید. انسان «مالک» حیوانات نیست، بلکه ما در جایگاهی هستیم که مسئول بهزیستی و مراقبت از آنهاییم. برای بهسازی بخش‌هایی از محل زندگی‌تان با هم‌محلی‌ها همراه شوید. با خانواده، دوستان یا به تنهایی به دل طبیعت بروید و با دنیایی که بخشی از آن هستید ارتباط صمیمانه برقرار کنید. عشق‌تان به طبیعت را با دیگران شریک شوید تا حس مرتبط بودن با طبیعت را در آنها بیدار کنید.
۲. با دیگران شریک شوید
آدم‌های مهربان از شریک شدن با بقیه‌ی آدم‌ها لذت می‌برند. می‌توانید ژاکت محبوب‌تان، نیمی از خوراک خوشمزه‌ای که دارید یا حتی توصیه‌ای شغلی به فردی جوان‌تر را با مردم شریک شوید. نکته‌ی مهم این است که چیزی را به اشتراک می‌گذارید که واقعا برای‌تان مهم است نه صرفا چیزی که واقعا به آن احتیاجی نداشته‌اید. قرض دادن ژاکت مورد علاقه‌تان به یک دوست معنای بیشتری دارد تا یک لباس کهنه‌ی ردکردنی که هیچ‌گاه قصد پوشیدنش را نداشته‌اید. شریک شدن با دیگران از شما آدمی بخشنده‌تر و درنتیجه مهربان‌تر می‌سازد.
به دنبال آدم‌هایی که از آنچه شما دارید نفع می‌برند بگردید. ممکن است این آدم‌ها چیزی از شما طلب نکنند اما شما می‌توانید پیش از اینکه خواسته‌شان را به زبان بیاورند نیازشان را برآورده کنید.
۳. بیشتر لبخند بزنید
لبخند زدن یک عمل مهربانانه‌ی ساده است. عادت لبخند زدن به غریبه‌ها یا دوستان وآشنایان را تمرین کنید. گرچه نیازی نیست با لبخند دائمی و تصنعی روی صورت این طرف و آن طرف بروید، وقتی به دیگران لبخند بزنید آنها در جواب به شما لبخند خواهند زد و حتی شده کمی لذت به زندگی‌شان می‌آورد. فایده‌ی دیگر این است که لبخند می‌تواند با فریب مغز باعث شود احساس شادی بیشتری از قبل پیدا کنید. با لبخند شما همه سود می‌برند. و در این فرایند ظرفیت مهرورزی شما رشد میکند.
لبخند زدن باعث میشود دیگران در حضورتان احساس راحتی کنند. همچنین شما را شخصیتی نشان می‌دهد که میشود به او نزدیک شد و این خود راه دیگری برای مهربان بودن است. داشتن برخوردی خوشایند با دیگران و حتی امتحان لبخند زدن به آدم‌هایی که نمی‌شناسید راه دیگری برای مهربان بودن است.
۴. علاقه به دیگران را در خود رشد دهید
آدم‌های واقعا مهربان خالصانه به دیگران علاقه دارند. مهربانی این آدم‌ها برای به دست آوردن چیزی یا فراهم کردن موقعیت برای خودشان نیست. مهربانی آنها به دلیل اهمیت واقعی‌ای است که برای دیگران، شادی و سلامت آنها قائلند. برای مهربان‌تر بودن سعی کنید به دیگران بیشتر اهمیت بدهید و با مواظبت کردن، سؤال پرسیدن و توجه کردن به آنها این اهمیت دادن را در عمل نشان‌شان دهید. می‌توانید از این راهکارها برای علاقه‌مند شدن به دیگران استفاده کنید:
حال‌شان را بپرسید و اینکه واقعا چه حالی دارند برای‌تان مهم باشد. از آنها درباره‌ی علائق، سرگرمی‌ها و خانواده‌شان سؤال کنید. اگر اتفاق مهمی در زندگی کسی که برایش اهمیت قائلید رخ داده از او بپرسید کارها چطور پیش رفته است. اگر مصاحبه یا امتحانی دارد برایش آرزو موفقیت و دعای خیر کنید. وقتی با مردم حرف می‌زنید، بگذارید حداقل نیمی از زمان را آنها حرف بزنند. در مکالمه بیشتر روی دیگری تمرکز کنید تا خودتان و حاکم مکالمه نباشید. وقتی با دیگران صحبت میکنید حفظ تماس چشمی را فراموش نکنید و گوشی همراه‌تان را کنار بگذارید. نشان دهید که اولویتِ اولِ شما هستند.
۵. بی‌دلیل به یک دوست زنگ بزنید
برای زنگ زدن به یک دوستِ خوب همیشه به دلیل نیاز ندارید. هدفگذاری کنید که هر هفته تنها برای احوالپرسی و خبر گرفتن به یک دوست یا حتی دوستان بیشتری زنگ بزنید. برای برنامه‌ی مشترک ریختن یا پرسیدن چیزی خاص تماس نگیرید. تنها به این دلیل که دل‌تان برایش تنگ شده یا به یادش افتاده‌اید این کار را بکنید. برقراری تماس با دوستان‌تان بدون اینکه کار خاصی با آنها داشته باشید به آنها احساس مهم بودن و به شما احساس خوب می‌دهد. این کار مهربانی و باملاحظه بودن شما را می‌رساند.
اگر سرتان شلوغ است می‌توانید با تبریک تولد به آنها آغاز کنید. تنبلی نکنید و پیامی نوشتاری یا حتی یک پست در فیس‌بوک‌شان بگذارید، اما اگر می‌خواهید به او زنگ بزنید این کار را از صمیم قلب‌تان انجام دهید.
۶. داراییهایتان را به دیگران هدیه دهید
راه دیگر مهربان بودن اهدای برخی از داراییهایتان به خیریه‌هاست. به جای دور انداختن وسایل قدیمی یا فروش آنها به قیمت پایین، وسایلی که احتیاج ندارید را با یک نیت خوب اهدا کنید. اگر لباس، کتاب یا وسایل دیگری در خانه دارید که وضعیت خوبی دارند، عادت اهدای آنها به خیریه به جای انباشتن یا دورانداختن راهی عالی برای انتشار مهربانی به دیگران است.
اگر لباس یا کتابی دارید و فردی که می‌شناسید به آنها احتیاج دارد برای بخشیدن آنها به او خجالت نکشید. این هم راهی برای مهربانی است.
۷. به صورت اتفاقی برای دیگران کاری مهربانانه انجام دهید
«با غریبه‌ها مهربانی کنید، بی‌توقع و بدون هیچ پاداشی، با علم بر اینکه یک روز کسی ممکن است مهربانی مشابهی در حق شما انجام بدهد.» این جمله از پرنسس دایانا به ما میگوید که تمرین مهربانی‌های بی‌برنامه در قبال دیگرانی که نمی‌شناسیم روش خوبی است که شادمانی زیادی به دنبال خود می‌آورد. مهربانی‌های اتفاقی تلاشی آگاهانه برای گسترش هر چه بیشتر مهربانی و شادمانی به زندگی دیگران است. در اینجا برخی از روش‌های ممکن را مرور می‌کنیم.
علاوه بر خانه‌ی خودتان برف‌های مسیر جلوی خانه‌ی یک همسایه را پارو کنید. ماشین دوست‌تان را بشوئید. با کیکی که خودتان پخته‌اید به استقبال همسایه‌ی تازه وارد بروید. به خانه‌های سالمندان سری بزنید و به حرف‌هایشان گوش دهید. می‌توانید برایشان کتاب بخوانید. موسیقی بنوازید. یا برای نوشتن یا اجرای یک نمایشنامه به آنها کمک کنید. به کسی که بار سنگین دارد کمک کنید. هدیه‌ای جلوی درب یک خانه بگذارید. بلیط سینمای نفر بعدی صف را برایش بخرید. صبحانه‌ی یکی از اعضای خانواده‌تان را در تخت‌خواب برایش سرو کنید. شستن ظرف‌ها را به مدت یک هفته در خانه به عهده بگیرید.
۸. با مهربانی کردن، زندگی‌تان را متحول کنید
تغییر نحوه‌ی زندگی و نوع نگاه به زندگی ممکن است شما را بترساند. اما به یاد بسپارید نویسنده‌ی انگلیسی آلدس هاکسلی (Aldous Huxley) برای متحول کردن زندگی گفته است: «مردم اغلب از من می‌پرسد مؤثرترین تکنیک برای متحول کردن زندگی‌شان چیست. کمی خجالت می‌کشم که بعد از سال‌های سال تحقیق و آزمایش بگویم بهترین جواب این است که کمی مهربان‌تر باشید.» نتیجه‌ی تحقیقات طولانی‌مدت هاکسلی را جدی بگیرید و اجازه دهید مهربانی زندگی شما را متحول کند. بگذارید مهربانی بر همه‌ی احساسات و اعمالِ از سر خشونت، نفرت، تحقیر، عصبانیت، ترس و حقیرانگاشتنِ خود پیروز شود و نیرویی را که به واسطه‌ی ناامیدی از بین رفته بود را دوباره زنده کند.
از طریق مهربانی با تصدیق این موضوع که توجه و مراقبت از دیگران، محیط زیست و خودتان روش صحیح زندگی کردن است موضع خود را نشان می‌دهید. مهربانی درباره‌ی تأثیر آنی نیست بلکه انتخابی از سبک زندگی است، آهنگی موزون و زمزمه‌ای است که با تک تک آنچه می‌گویید و انجام می‌دهید در هم آمیخته است.
از گذر مهربانی است که نگرانی درباره‌ی دارایی بیشتر دیگران، لیاقت بیشتر یا کمتر یا برتری و کهتری آنها به نسبت شما رنگ می‌بازد. در عوض مهربانی برای هر کس، از جمله خود شما، ارزش قائل است.
در میانه‌ی مهربان بودن متوجه می‌شوید که همه‌ی ما یک واحدیم. زمانی که شما دیگری را آزرده کنید، خودتان را نیز آزرده‌اید. و آنچه برای حمایت از دیگران انجام می‌دهید از شما نیز حمایت میکند.
افراد مهربان چه ویژگی هایی دارند؟
هرگز در این افراد خودخواهی نمی‌بینید. آنها هیچ‌گاه به دنبال منافع شخصی نیستند و برای رسیدن به منفعتی زیر پای کسی را خالی نمی‌کنند. فروتنی یکی از ویژگی‌های ذاتی‌شان است و بسیار نوع‌دوست هستند. همیشه آسایش دیگران را به رفاه خود ترجیح میدهند. دلسوز و غمخوار اطرافیان خود بوده و نگران وضع آنها هستند.
اگر کسی قصد انجام کاری را داشته باشد، بلافاصله در مقام حمایت ظاهر میشوند و او را بسیار تشویق می‌کنند. می‌توانند توانایی‌ها و ویژگی‌های خوب دیگران را ببینند و اگر کوچک‌ترین محبتی به آنها شود بسیار حق‌شناس و سپاسگزار هستند.
همدردی:
همدردی نوعی جهت‌گیری عاطفی معطوف به دیگران است که غالباً به‌صورت؛ توانایی تجربه موقعیت عاطفی فرد دیگر یا داشتن احساس ناراحتی از توجه به گرفتاری فرد دیگر تعریف میشود. اگر شما با فرد دیگری همدردی کنید، بدون توجه به سود و زیان شخصی، به او کمک خواهید کرد. در غیر این صورت، تنها زمانی به فرد موردنظر کمک میکنید که این کار برای شما سودی داشته باشد و یا جلوی زیانی را بگیرد.
استدلال اخلاقی:
افرادی که به مرحله استدلال اخلاقی رسیده‌اند در مورد هر موقعیت بر اساس ارزش‌ها و هنجارهای اخلاقی قضاوت می‌کنند و ازآنجایی‌که مهربانی یکی از اصول اخلاقی اولیه است، احتمال عمل مشفقانه آنها بیشتر از افراد دیگر است. به‌علاوه، همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، این افراد بر اساس قواعد اخلاقی استدلال می‌کنند و بنابراین، سود و زیان‌های شخصی در محاسبات آنها اهمیت چندانی ندارد و این امر نیز احتمال مهربانی با دیگران را افزایش می‌دهد.
مسئولیت اجتماعی:
یکی دیگر از صفات تشکیل‌دهنده مهربانی مسئولیت اجتماعی است. افرادی که مسئولیت اجتماعی بالایی دارند بر این باورند که افراد باید برای کمک به دیگران حداکثر تلاش خود را به کار ببرند. این صفت به‌ویژه هنگام رخ‌دادن پدیده تماشاگری اهمیت مییابد. پدیده تماشاگری هنگامی روی می‌دهد که اتفاق بدی برای شخصی رخ می‌دهد، اما هیچ‌کدام از افرادی که ناظر این ماجرا هستند برای کمک پیش‌قدم نمی‌شوند، زیرا با خود فکر می‌کنند که حتماً شخص دیگری این کار را انجام خواهد داد. البته عکس این قضیه نیز مصداق دارد؛ یعنی عمل مشفقانه و کمک به دیگران احتمال انجام گرفتن این کار توسط اشخاص دیگری را که در آن محل حضور دارند افزایش می‌دهد.
ویژگی‌های منفی
افراد یاری‌رسان و مهربان نیاز دارند دیگران به آنها نیاز داشته باشند. اگرچه به دیگران عشق می‌ورزند، اما کاملاً هم بدون انگیزه بعدی نیست. در حقیقت می‌خواهند دیگران آنها را به خاطر محبت‌هایشان دوست بدارند و از آنها سپاسگزار باشند.
فرد مهرورز تصور میکند همیشه حق با اوست، به‌ویژه وقتی در جمع نزدیکان خود باشد، چراکه معتقد است او رفاه خود را برای دیگران و به خاطر آنها فدا میکند و نیازهای دیگران را به نیازهای خود ارجح می‌داند، بنابراین آنها به او مدیون هستند و باید هرچه او میگوید، بپذیرند. این افراد بیشتر مواقع در برابر دیگران رفتار ارباب‌منشی دارند و می‌خواهند همه‌چیز را کنترل کنند.
آنها معتقدند ازآنجاکه قصد بدی ندارند و نمی‌خواهند به کسی صدمه بزنند پس حق‌دارند کنترل امور را به دست بگیرند. بزرگ‌ترین ترسشان، پذیرفته نشدن از سوی دیگران است. می‌خواهند در نظر دیگران محبوب باشند و به هر ترتیبی شده توجه دیگران را به خود جلب می‌کنند. اگر خلاف این ثابت شود به‌شدت به هم می‌ریزند و دقیقاً به همین دلیل بیشتر مواقع تملق دیگران را می‌گویند و سعی می‌کنند آنها را راضی و خشنود نگه‌دارند.
از طرفی اگر کسی کمکشان را نخواهد به‌شدت ناراحت میشوند و حتی ممکن است تا حد یک فرد مداخله‌گر پیش روند و به‌زور خود را درگیر مشکل او کنند. می‌خواهند دیگران به آنها محتاج باشند و با کمک کردن به آنها احساس تعلق و وابستگی شدید خود به دیگران را آرام کنند. حتی اگر مشکل خاصی نباشد ممکن است برنامه‌ای ترتیب دهند که آن افراد محتاج یاری‌شان شوند. گاهی اوقات هم دچار غرور میشوند، زیرا تصور می‌کنند وجود دیگران به وجود آنها بستگی دارد.
عذاب وجدان
افراد یاری‌رسان و مهرورز با گفتن اینکه چقدر به فکر دیگران هستند، مدام اطرافیان خود را دچار عذاب وجدان می‌کنند و با این رفتارشان باعث ناراحتی آنها میشوند. حتی ممکن است مثلاً با غذا نخوردن، دلسوزی و شفقت دیگران را به خود جلب کنند و زمانی که به نتیجه دلخواه نمی‌رسند، لب به شکایت و توهین به دیگران می‌گشایند. سپس تا جایی که بتوانند آنها را تحقیر کرده و خودخواه معرفی می‌کنند.
مهربانی و مهرورزی یک خصوصیت خوب انسانی است اما اگر قرار باشد بیش‌ازحد بوده و به زندگی خود فرد لطمه وارد کند، باید به حالت اعتدال برگردد، چیزی که برای زندگی خوب نیازمند آن هستیم، حرکت روی خط تعادل است.
