بیماری آبله میمون چیست؟ + علائم ، خطرات و نحوه درمان

پاتوق آنلاین: بیماری آبله میمون یک بیماری شبیه به آنفولانزا است که به تازگی در دنیا شیوع پیدا کرده است. بیماری آبله میمون از تماس با افراد آلوده منتقل می شود. بیماری آبله میمون 7 کشور را درگیر کرده است. بیماری آبله میمون هنوز به ایران راه نیافته و ممکن است به زودی وارد کشور شود. بیماری آبله میمون مرگ و میر زیادی ندارد و درمان می شود.

«آبله میمون» یک ویروس جدید است که به‌تازگی تعداد ابتلا به آن افزایش یافته است. علائم این بیماری و شیوع آن در ایران و چین، مورد توجه کاربران فضای مجازی است.

«آبله میمون» بیماری نادر و شبیه به آبله است. این بیماری بیشتر در کشورهایی با جنگل‌های بارانی در آفریقای‌مرکزی و غربی دیده می‌شود. آبله میمون، نخستین‌بار طی سال ۱۹۵۸ در بین میمون‌های آزمایشگاهی کشف شد. مدتی بعد شواهدی از عفونت ویروس ارتوپاکس در تعدادی از جوندگان آفریقایی نیز یافت شد. مطالعات آزمایشگاهی نشان داد که آبله میمونی می‌تواند موش و خرگوش را نیز آلوده کند. در سال ۱۹۷۰ برای نخستین‌بار این بیماری در انسان‌ها گزارش شد.

در ژوئن ۲۰۰۳ آبله میمون در ایالات متحده گزارش شد و در سال ۲۰۱۷ شیوع آبله میمونی در نیجریه آغاز شد. وزیر بهداشت این کشور عنوان کرد که ویروس به ۱۱ ایالت گسترش یافته و ۷۴ نفر مشکوک به ابتلاء هستند. تصور می‌شود این شیوع بزرگ در اثر طغیان رودخانه پدید آمده باشد؛ چراکه باعث شده بود تا حیوانات وحشی آلوده با انسان ارتباط نزدیک‌تری داشته باشند؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت این یک بیماری مشترک بین انسان و حیوان است که از حیوانات به انسان منتقل می‌شود و گسترش پیدا می‌کند.

سپتامبر ۲۰۱۸ در انگلیس گزارش شد که سه نفر از افرادی که به نیجریه سفر کرده بودند به بیماری آبله میمونی مبتلا شده‌اند. از سال ۲۰۱۷ که این بیماری در نیجریه شیوع پیدا کرد ۸۹ نفر مبتلا شدند و شش مورد مرگ بین آن‌ها دیده شد.

در ۲۷ می ۲۰۲۱ یک دام‌پزشک ۵۳ ساله چینی در اثر ابتلاء به این بیماری درگذشت. طبق گزارش‌ها این دامپزشک چند ماه قبل از مرگ دو میمون مرده را کالبدشکافی کرده بود و بعد از چند ماه به این بیماری دچار شد.

پس از شناسایی بیش از ۱۰۰ مورد ابتلاء به بیماری آبله میمون در اروپا، سازمان جهانی بهداشت روز جمعه در این خصوص جلسه اضطراری تشکیل داد.

شیوع بیماری آبله میمون

آلمان گسترش آبله میمون را بزرگ‌ترین شیوع این بیماری در تاریخ اروپا توصیف کرده است. این بیماری تاکنون در هشت کشور اروپایی از جمله بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، پرتغال، اسپانیا، سوئد و انگلیس، آمریکا، کانادا و استرالیا گزارش شده است.

اسپانیا روز جمعه ۲۴ مورد جدید از ابتلاء به این بیماری عمدتاً در منطقه مادرید را گزارش کرد. مقامات محلی اعلام کردند که اکثر موارد ابتلاء به این بیماری در یک سونا شناسایی شده و این محل تعطیل شده است.

آبله میمونی چیست؟

آبله میمونی «Monkeypox» نام بیماری است. عامل این بیماری ویروسی کمیاب از نوع ارتوپوکس است؛ این ویروس‌ها بیضی شکل هستند و یک لایه لیپوپروتئین به همراه لوله‌ها یا رشته‌هایی دارند که DNA ویروسی را می‌پوشانند. انواع زیادی از این جنس ویروس وجود دارند؛ از جمله گونه‌هایی مانند آبله گاوی، آبله شتر، آبله خرگوش و سایر گونه‌ها. آبله میمون با علائمی چون نشانه‌های آنفولانزا خود را بروز می‌دهد. این بیماری بثورات پوستی ایجاد می‌کند که در صورت و بدن گسترش می‌یابد. آبله میمونی شبیه به آبله انسانی است. این بیماری در بسیاری از مناطق جهان سال‌ها است که ریشه‌کن شده است. آبله میمون یک عفونت ویروسی و سرایت‌پذیر است.؛ البته متخصصان می‌گویند شدت سرایت آن کم است، اما نوعی از ویروس آبله میمون هم می‌تواند کشنده باشد.

علائم آبله میمونی

تب، سردرد، درد عضلات، کمردرد، تورم غدد لنفاوی، لرز و خستگی از علائم اولیه آبله میمونی است. بثورات و بیرون‌زدگی‌های پوستی نیز از علائم این بیماری بوده که ممکن است اغلب در صورت ظاهر شود و سپس به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند؛ این بثورات در نهایت یک دلمه تشکیل می‌دهد و از بین می‌رود.

راه‌های انتقال ویروس آبله میمونی

این ویروس می‌تواند از طریق گاز گرفتن حیوان آلوده یا تماس با خون، مایعات بدن یا زخم و ضایعات آن منتقل شود. همچنین افراد ممکن است با خوردن گوشت حیوان آلوده که به درستی پخته نشده، به این بیماری مبتلا شوند. انتقال بین انسان‌ها بیشتر از طریق قطرات تنفسی بزرگ صورت می‌گیرد. ازآنجاکه این قطرات نمی‌توانند مسافت زیادی را طی کنند، تماس چهره به چهره طولانی‌مدت برای انتقال این بیماری نیاز است. یک مطالعه نشان می‌دهد که پیش‌تر فقط حدود هشت الی ۱۵ درصد از عفونت‌ها از طریق انتقال انسان به انسان و در میان اعضای نزدیک خانواده رخ داده است.

مقامات بهداشتی اسپانیا و پرتغال ضمن اعلام هشدار سلامت ملی یادآور شده‌اند که این بیماریِ نادر در میان انسان‌ها قدرت سرایت بالایی ندارد و تا به حال راه درمانی نیز ندارد در نتیجه افراد مبتلا باید منتظر باشند این بیماری به مرور زمان و خود به خود درمان شود.

دوره نهفتگی آبله میمون

دوره کمون آبله میمون (فاصله از عفونت تا شروع علائم) بین شش تا ۱۳ روز است البته دوره نهفتگی آن می‌تواند بین پنج تا ۲۱ روز نیز باشد.

آیا بیماری آبله میمون کشنده است؟

یکی از انواع ویروس آبله میمون کشنده است و می‌تواند تا ۱۰ درصد افراد مبتلا را به کام مرگ بکشاند.

شیوع بیماری در مردان

به گزارش آژانس امنیت سلامت بریتانیا دست‌کم ۹ مورد ابتلاء به آبله میمون از ششم ماه مه تاکنون در این کشور شناسایی شده که چهار مورد آن در میان افرادی دیده شده که جزو هم‌جنسگرایان مرد بوده‌اند.

آیا بیماری آبله میمونی مسری است؟

ممکن است این بیماری از حیوانات به افراد یا از یک شخص به شخص دیگری منتقل شود، اما میزان مرگ‌ومیر آن بسیار کمتر از آبله است. میزان مرگ و میرِ موردی برای عفونت این ویروس در آفریقا، از حدود یک الی ۱۵ درصد در بزرگسالان و حدود ۱۵ الی ۲۰ درصد در کودکان متفاوت است. طبق تحقیقات، آبله میمونی هیچ جمعیت حیوانی بومی را آلوده نکرده و فقط انسان را آلوده کرده است.

عوامل خطر آبله میمونی چیست؟

عوامل خطر شامل گزش و خراش توسط حیوان آلوده است که با حیوانات آفریقایی آلوده به این بیماری تماس داشته‌اند. مطالعات اخیر نشان داده است که آبله میمونی می‌تواند چندین گونه از پستانداران را آلوده کند؛ حتی اگر این گونه‌ها هرگز در محیط طبیعی خود با ویروس ارتباط نداشته باشند. با پرهیز از تماس مستقیم جسمی با بیمار و استفاده از دستکش و ماسک صورت توسط مراقبان بیمار، می‌توان از انتقال بین انسانی ویروس جلوگیری کرد.

واکسن آبله

طبق تحقیقات، واکسیناسیون علیه آبله می‌تواند حدود ۸۵ درصد در جلوگیری از آن مؤثر باشد. بنابراین؛ واکسیناسیون آبله‌ای که در دوران کودکی انجام شده احتمالاً منجر به بروز بیماری خفیف‌تری می‌شود. با این حال واکسن در دسترس برخی افراد نیست و هنوز هم درمانی وجود ندارد.

آبله میمون در ایران

تاکنون موردی از بیماری آبله میمون در ایران مشاهده نشده است.

ایالات متحده اخیراً یک مورد آبله میمون را در ماساچوست و یک مورد مشکوک را در نیویورک ثبت کرده است. این بیماری نادر معمولاً در آفریقای مرکزی و غربی دیده می‌شود. اخیراً تعداد کمی از موارد تأییدشده یا مشکوک در انگلیس، پرتغال، اسپانیا، ایتالیا و سوئد نیز گزارش شده است. افزایش ناگهانی موارد آبله میمون در کشورهای مختلف موجب نگرانی کارشناسان بهداشت عمومی شده است.

دبلیو ریموین، استاد همه‌گیرشناسی دانشکده بهداشت عمومی فیلدینگ دانشگاه کالیفرنیا به روزنامه‌ی یواس‌ای تودی گفت: «آبله میمون معمولاً در سطح جهانی اتفاق نمی‌افتد»؛ ریموین که آبله میمون و سایر بیماری‌های عفونی را در آفریقای مرکزی مطالعه کرده است، گفت وقوع چنین شیوع‌هایی نادر و غیرعادی است. آرون گلات، از اعضای انجمن بیماری‌های عفونی آمریکا نیز گفت، اگرچه بیشتر مردم از این ویروس بهبود پیدا می‌کنند، می‌تواند خطرناک و کشنده باشد. با‌ این‌حال، در مناطق دارای مراقبت‌های پزشکی باکیفیت، میزان مرگ‌و‌میر بسیار کمتر از یک درصد موارد است. آنچه باید درمورد این بیماری بدانید، در ادامه آمده است.

* آبله میمون چیست؟

آبله میمون بیماری نادری است که ویروس عامل آن به همان خانواده‌ای از ویروس‌ها تعلق دارد که آبله (smallpox) در آن وجود دارد. این خانواده شامل ویروس‌های آبله گاوی، آبله شتر، آبله اسب و موارد دیگر نیز می‌شود. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا، ویروس مذکور برای اولین‌بار در سال ۱۹۵۸ در میمون‌هایی شناسایی شد که با اهداف پژوهشی نگه‌داری می‌شدند. اولین مورد انسانی ویروس آبله میمون در سال ۱۹۷۰ در جمهوری دموکراتیک کنگو شناسایی شد. بیشتر عفونت‌های آبله میمون امروزه همچنان در همان منطقه اتفاق می‌افتد؛ اما این بیماری در چندین کشور دیگر در آفریقای مرکزی و غربی نیز گزارش شده است.

* شناسایی آبله میمون در حداقل 7 کشور

تا کنون آبله میمون در چندین کشور خارج از آفریقا شامل انگلیس، ایالات متحده، سنگاپور، پرتغال، اسپانیا، ایتالیا، سوئد و نیز در رژیم صهیونیستی که همگی با نیجریه و غنا ارتباط داشتند، شناسایی شده است؛ عفونت‌ها در مرکز و غرب آفریقا شایع‌تر است، جایی که می‌تواند در اثر تماس مستقیم با حیوانات آلوده ایجاد شود. آبله میمون می‌تواند از هر ۱۰ نفری که به آن مبتلا می‌شوند، یک نفر را بکشد اما شیوع آن در سطح جهانی خفیف‌تر است و میزان مرگ و میر آن حدود یک در ۱۰۰ است و تقریباً مشابه اولین سویه کووید است که از ووهان بیرون آمد؛ با این حال واکسن‌ها و ایمنی طبیعی از آن زمان تاکنون کرونا را بسیار ضعیف‌تر کرده است. شباهت آبله میمون به آبله به این معنی است که تزریق واکسن و داروهای ضد آن ویروس نیز بر کنترل آن موثر است.

* آیا درمانی وجود دارد؟

از آنجایی که آبله میمون ارتباط نزدیکی با ویروسی دارد که باعث آبله می شود، تزریق همان واکسنی که برای آبله کاربرد دارد، می‌تواند افراد را از ابتلا به آبله میمون نیز محافظت کند. بررسی‌ها نشان داد که این واکسن حدود 85 درصد در پیشگیری از عفونت آبله میمون موثر است. برای درمان موارد شدید نیز می‌توان از داروهای ضد ویروسی استفاده کرد.

* نحوه سرایت بیماری آبله میمون

آبله میمون می‌تواند زمانی که فردی در تماس نزدیک با فرد آلوده باشد سرایت کند. این ویروس می‌تواند از طریق پوست زخم شده، دستگاه تنفسی یا از طریق چشم، بینی یا دهان نیز وارد بدن شود. اعتقاد بر این است که برخی از موارد ویروس را از طریق رابطه جنسی گرفته‌اند که کارشناسان بهداشت آن را «عجیب» توصیف کرده‌اند. تصور می‌شد که آبله میمون از طریق رابطه جنسی گسترش نمی‌یابد، بلکه از طریق تماس نزدیک با ضایعات یا قطرات تنفسی گسترش می‌یابد. با این حال، تنها به این دلیل که می تواند در طول رابطه جنسی پخش شود به این معنی نیست که راه اصلی انتقال ویروس است و همچنین آن را به یک بیماری مقاربتی تبدیل نمی‌کند.

* علائم آبله میمون چیست؟

به‌گفته‌ مرکز کنترل و پیشگیری بیماری، آبله میمون معمولاً با علائم شبیه علائم آنفلوانزا و تورم غدد لنفاوی شروع می‌شود. علائم آبله میمون معمولاً مشابه اما خفیف‌تر از علائم آبله است. علائم اولیه شامل تب، درد عضلانی، لرز و خستگی است. در موارد شدیدتر بثورات پوستی نیز اغلب روی صورت و اندام تناسلی دیده می‌شود که شبیه بثوراتی است که در آبله مرغان و آبله مشاهده می‌شود. ضایعات دردناک و خارش‌دار می‌توانند در سراسر بدن ظاهر شود و درنهایت دلمه ببندند و بیفتند. افراد مبتلا به آبله میمون معمولاً ۷ تا ۱۴ روز پس از عفونت علائم را نشان می‌دهند. این بیماری معمولاً چند هفته طول می‌کشد.

بیماری ابله میمون چیست؟

مسعود مردانی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به شیوع آبله میمونی اظهار کرد: پس از فروکش کردن کرونا در جهان از جمله مصائب سازمان جهانی در حال حاضر Monkey Poxviridae یا همان آبله میمونی است. این یک بیماری شناخته شده است که از قبل نیز وجود داشته و در کشورهای آفریقای غربی و آفریقای مرکزی نیز بروز مواردی از آن مشاهده شده بود.

وی افزود: میزان مرگ و میر این بیماری در بدترین شرایط کمتر از ۱۰ درصد است، اما چون شیوع آن دوباره در جهان جدید بوده و سریع نیز در حال گسترش است، نگران‌های زیادی در جهان ایجاد کرده است.

موارد مبتلا به آبله میمون در جهان

مردانی یادآور شد: تا امروز ۱۳۴ مورد مشکوک به این بیماری در جهان گزارش شده است که ۶۹ مورد قطعی آن در آلمان، اسپانیا، کشورهای آفریقای غربی، بریتانیا، آمریکا، کانادا و استرالیا مشاهده شده است.

این فوق تختصص بیماری‌های عفونی با بیان اینکه خطر گسترش این بیماری با توجه به سرایت‌پذیری سریع آن وجود دارد، گفت: سازمان جهانی بهداشت هم یک نشست اضطراری برای بررسی ابعاد آن گذاشته است.

واکسن آبله قدیم برای آبله جدید

مردانی افزود: ویروس این بیماری از خانواده آبله است که برای مردم بسیار شناخته شده است که برخی مطالعات نشان داده واکسن آبله محافظتی در برابر آن ایجاد می‌کند. ضمن اینکه بسیاری از مردم ایران به ویژه افراد بزرگ‌سال واکسن آبله را تزریق کرده‌اند از سوی دیگر این ویروس در ذخایر سازمان جهانی بهداشت وجود دارد و امکان دارد از آن برای ساخت واکسن جدید نیز استفاده کنند.

علائم آبله میمون

او همچنین در مورد علائم این بیماری نیز گفت: این بیماری دارای علائم بیماری عفونی ویروسی حاد است که عمدتا شبیه آنفلوآنزا است و با علائمی همچون بدن درد، سردرد، تب و سرفه همراه است که تفاوت آن با آنفلوآنزا در این است که بدن بثورات جلدی می‌زند. این بثورات ابتدا در سر و صورت، بعد تنه و در نهایت سایر اندام‌ها ظاهر می‌شوند.

این متخصص عفونی بیان کرد: این بیماری ممکن است سریع از فردی به فرد دیگر منتقل شود و تماس مستقیم با بیمار و حتی از ملحفه افراد مبتلا نیز به دیگران سرایت کند. در واقع نگرانی ایجاد شده هم به دلیل شیوع سریع آن است.

درمان بیماری آبله میمون

مردانی همچنین در مورد درمان اختصاصی این بیماری نیز گفت: داروهای ضد ویروس متعدد مانند «سیدوفوویر» را برای درمان این بیماری به کار برده‌اند که متأسفانه درمان انتخابی محسوب نمی‌شوند و همچون اوایل بیماری کرونا درمان اختصاصی ندارد، اما بر عکس کرونا مرگ و میر این بیماری بسیار کم است، حتی بسیاری از موارد خفیف آن نیز نیاز به درمان نداشته و خود به خود بهبود می‌یابد.